Terug naar Startpagina
 
De Franse Invasie
Vlucht 18 januari 1795
Vlucht Prinses Wilhelmina
Vlucht Prins Willem V
Pink 'Johanna Hoogenraad'
1795-1813
Oranje in ballingschap
Willem V Batavus
Frederica Sophia Wilhelmina
Frederica Louise Wilhelmina
Willem George Frederik
Willem Frederik
Frederica Louisa Wilhelmina
Willem Frederik George
Willem Frederik Karel
Wilhelmina Frederica Pauline
Wilhelmina Frederica Marianne
Terugkeer Oranje in 1813
30 november 1813
Herdenking in 2013
Boeken
Over Oranjes
 
Vertrek en aankomst Oranjes en Stuarts op Scheveningen
Vertrek Willem II, 1641
Vertrek Henrietta Maria, 1643
Vertrek Charles II, 1660
Aankomst Willem III, 1691
1642-1660
De Stuarts in Ballingschap
400 jaar Strandschilders
op Scheveningen
1600-1700
1700-1800
1800-1900 A t/m L
1800-1900 M t/m Z
1900-2000 A t/m L
1900-2000 M t/m Z
2000-heden
Muurschilderingen
Scheveningen op keramiek 1
Scheveningen op keramiek 2
Herdenkingspenningen
Panorama's Scheveningen
Algemeen
Scheveningen toen en nu
Huifkarren op Scheveningen
Zeeslagen bij Scheveningen
Het kanon van Scheveningen
Waarzegster op Scheveningen
Boeken over Scheveningen
Links
Over de Website
Contact
   

Wilhelmina Frederica Louisa Charlotte Marianne (9 mei 1810 - 29 mei 1883), prinses der Nederlanden, prinses van Oranje-Nassau, was een dochter van koning Willem I der Nederlanden en prinses Wilhelmina van Pruisen.
 
Rechts: Marianne als baby in de wieg geschilderd door haar moeder Wilhelmina van Pruisen, 1811. (Coll. Museum Nysa, Polen). (Klik op de afbeelding voor een groter formaat)

Wilhelmina Frederica Louisa Charlotta Marianne was het vierde kind en de jongste dochter van de erfprins van Oranje, de latere koning Willem I, en prinses Wilhelmina, dochter van de Pruisische koning Frederik Willem II. Marianne werd op 9 mei 1810 geboren in het Niederländische Palais Unter den Linden, het Berlijnse stadspaleis van de Oranjes, waar zij op 31 mei gedoopt werd. De Oranjes hadden nauwe banden met hun - koninklijke - Pruisische familie in Berlijn en verbleven tijdens hun ballingschap (1795-1813) vaak bij hen. (Bron tekst: Historici.nl)

Haar roepnaam stamt van Marianne's tante van moeders zijde: Marianne Hesse-Homburg, de zeer fel anti-Franse oprichtster van "Patriottische Vrouwen Vereniging Pruisen" (Der Vaterländische Frauenverein). Die "Pruisische erfenis" heeft het leven van Marianne sterk beïnvloed. (Bron: Een dame uit Nederland)
 
Links: Marianne met haar moeder Wilhelmina van Pruisen, ca. 1813 van onbekende schilder. (Bron: Gogmsite.net) en rechts: Marianne ca 1815 van onbekende schilder. (Bron: Theroyalforums.com). (Klik op de afbeelding voor een groter formaat)
Links: Marianne in Stadmuseum Leidschendam-Voorburg. (Bron: Ga-eropuit-in-nederland.nl) en rechts: Marianne ca. 1826. (Bron: Theroyalforums.com). (Klik op de afbeelding voor een groter formaat)
Links: Portret van Marianne van Oranje van Samuel Friedrich Diez (1803-1873). (Coll. Museum Nysa, Polen) en rechts: Portret van Marianne van Oranje van Jan Baptista van der Hulst (1774-1837). (Coll. Museum Nysa, Polen). (Klik op de afbeelding voor een groter formaat)
Prinses Marianne en haar echtgenoot, prins Albrecht van Pruisen, 1830. (Bron: Geheugenvannederland.nl). (Klik op de afbeelding voor een groter formaat)
Links: Frederica Louisa Charlotte Marianne Wilhelmina, Prinses van Oranje-Nassau. (Bron: Theroyalforums.com) en rechts: portret van Marianne van Pruisen. Schilderij uit 1832 van Henricus Franciscus Wiertz. (Bron: Wikimedia.org). (Klik op de afbeelding voor een groter formaat)
Links: Portret van Marianne, prinses van Oranje-Nassau, 1837 door Theodor Hildebrandt. (Coll. Geschiedkundige Vereniging Oranje-Nassau) en rechts: Prinses Marianne van Oranje-Nassau - een schilderij van Johan Philip Koelman uit 1846. (Coll. Geschiedkundige Vereniging Oranje-Nassau). (Klik op de afbeelding voor een groter formaat)
Links: Portret van Marianne uit ca. 1849. (Bron: Mariannaoranska.eu) en rechts: portret van Johannes van Rossum, 1852 van Johan Philip Koelman. (Bron: Hadrianus.it). (Klik op de afbeelding voor een groter formaat)
Links: Portret van Johannes Willem von Reinharthausen, de zoon van Marianne en Johannes van Rossum, door Laurens Lodewijk Kleyn, ca.1861. (Coll. Geschiedkundige Vereniging Oranje-Nassau) en rechts: Prinses Marianna, ca. 1850. (Coll. Duijvesteincollectie, Leidschendam-Voorburg). (Klik op de afbeelding voor een groter formaat)
Prinses Marianne met Johannes van Rossum, haar dochter Charlotte en haar schoonzoon Georg II von achsen-Meiningen vóór de Villa Carlotta aan het Comomeer, ca. 1850. Het schilderij hangt nog steeds in Schloss Reinharthausen. (Bron: Mariannaoranska.eu). (Klik op de afbeelding voor een groter formaat)
Links: de Evangelische Johanneskirche in Erbach (ten Oosten van Reinhartshausen). (Bron: Wiki.toenleidschendam-voorburg.nl) en rechts: de Graftombe Johannes Willem van Reinhartshausen. (Bron: Hethuisvanoranje.nl). (Klik op de afbeelding voor een groter formaat)
Het Slot Kamenz / Kamieniec Zabkowicki, dat Marianne liet bouwen. Tekening van F. Martinus, leerling van Karl Friedrich Schinkel. (Bron: Wikimedia.org). (Klik op de afbeelding voor een groter formaat)
 
Links: Portret van Prinses Marianne. (Bron: Mariannaoranska.eu). (Klik op de afbeelding voor een groter formaat)

Marianne hield zich strikt aan de verplichtingen, die haar bij de echtscheiding waren opgelegd, waarbij zij zich verre moest houden van publieke ambten en vooral een openbaar optreden als vertegenwoordigster van het Huis van Nassau moest vermijden.

Slechts één keer doorbrak ze dit gebod en werd daarvoor gestraft. Eind 1865 werd in Dillenburg een comité samengesteld, dat zich tot taak stelde een monument en uiteindelijk een toren op te bouwen ter herdenking van een zoon van de stad: Prins Willem van Oranje, de Nederlandse vrijheidsheld. Als plaats koos men het slot van Nassau. Het Residenzschloß van Dillenburg was in de Zevenjarige oorlog in 1760 door de Fransen verwoest. Het slot was grotendeels afgebroken. Alleen de onderaardse gangen waren gespaard gebleven maar grotendeels gevuld met afval en niet toegankelijk. Daarom wilde men de geschiedenis weer zichtbaar maken met een toren. (Bron: Hessische Biografie, Marburg)
 
Het graf Marianne in Erbach. (Bronnen: Wiki.toenleidschendam-voorburg.nl en Hethuisvanoranje.nl).
Met Johannes van Rossum ligt zij daar in één graf op het (katholieke) kerkhof van Erbach. Zij had Johannes van Rossum toen deze in 1873 stierf, willen bijzetten in de Johanneskirche, maar dat stuitte op verzet van de kerkeraad. Vandaar dat hij en later zijzelf begraven werden op dat kerkhof. Uiteindelijk - ondanks alle tegenwerking - tesamen voor altijd. Helaas staat de naam van haar voormalige koetsier NIET op de grafstenen vermeld. In die tijd was dit niet passend. Na haar overlijden werd haar kleindochter, Elisabeth Mees (1919- 1961), prinses van Pruisen, begraven in het graf van overgrootmoeder, Marianne van Oranje. Prinses Elisabeth was in 1948 getrouwd met Heinz Mees (1918-1994). (Klik op de afbeelding voor een groter formaat)
 
Links portret van Marianne ca. 1840 van onbekende schilder. (Bron: Mariannaoranska.eu)

In de 20ste eeuw herleefde de belangstelling voor het bijzondere leven van deze Prinses Marianne. Daarbij werd de nadruk steeds meer gelegd op haar gedrag als een "bevrijde" vrouw. De nadruk lag op de kritiek op sociale verhoudingen van haar tijd en een romantisering van haar positie als een sociale buitenstaander: "Haar innerlijke vrijheid en onafhankelijkheid waren de tijd ver vooruit',' Ze was een intelligente, knappe, zelfbewuste en geëmancipeerde vrouw". Ook werd er meer aandacht besteed aan haar rol als een kunstenaar en ondersteunster van plaatselijke welzijn, zoals de oprichting van de Haagse liefdadigheidsfonds ter ondersteuning van de armen (1829) en aan regionale en lokale waardering van tijdgenoten die tot uiting komt in recente literatuur.

In Voorburg, waar ze zich gewijd heeft aan de ondersteuning van de armen, waren de bouw van de pastorie en de zaal door haar gefinancierd, ze schonk een orgel aan de Hervormde Kerk en was, nog bij haar leven, een plaatselijke cultus heldin. In de stad wordt nog vandaag, in het museum van Leidschendam-Voorburg, veel aandacht besteed aan haar leven. In 1998 was er een tentoonstelling gewijd aan haar: "Een prinses in een dorp. Prinses Marianne in Voorburg ". In de Herenstraat staat een standbeeld van Marianne gemaakt door mevrouw C. Gobius.
Op het gebied van kunst kan haar collectie in Erbach kan niet uitzonderlijk worden genoemd. Haar meest opmerkelijke prestatie blijft toch de bouw van het paleis te Kamenz in Silezië. Door die prestatie is ze uiteraard in de herinnering in het Poolse Neder-Silezië blijven leven. In het jaar 2010 werd haar 200ste verjaardag gevierd als het Jaar van Marianne van Oranje. Bij deze gelegenheid is zelfs een herdenkingsmunt geslagen. Marianne was ook patrones van één van de scholen in Stronie Slaskie en in de streek van Klodzko is een vereniging van haar bewonderaars opgericht. (Bron: een Dame uit Nederland)
 
Bronnen:
Wilhelmina Frederica Louisa Charlotte Mariann op Wikipedia
Wilhelmina Frederica Louisa Charlotte Mariannel op Historici.nl
Een dame uit Nederland
Nationaal Biografisch Woordenboek
Hessische Biografie: Prinzessin Marianne von Nassau-Oranien, Prinzessin der Niederlande
Marianne als baby in de wieg
Marianne met haar moede
Marianne met pop
Marianne Stadmuseum Leidschendam-Voorburg
Mariannemet paard
Portret van Marianne van Oranje van Samuel Friedrich Diez
Portret van Marianne van Oranje van Jan Baptista van der Hulst
Prinses Marianne en haar echtgenoot
Frederica Louisa Charlotte Marianne Wilhelmina, Prinses van Oranje-Nassau
Portret van Marianne van Pruisen
Portret van Marianne, prinses van Oranje-Nassau van Theodor Hildebrandt
Prinses Marianne van Oranje-Nassau van Johan Philip Koelman
Portret van Marianne
Portret van Johannes van Rossum
Johannes Willem von Reinharthausen
Prinses Marianne
Marianne bij het Comomeer
Evangelische Johanneskirche in Erbach
Graftombe Johannes Willem van Reinhartshausen
Kamieniec Zabkowicki
Portret Marianne
Graf van Marianne in Erbach
Grafsteen van graf van Prinses Marianne
Portret van Prinses Marianne