Verblijf van Charles II in Den Haag, 25 mei tot 2 juni 1660   En de vrijgevigheid van de Staten Generaal werd bekroond door een gift van 60.000 pond voor Charles en 7.500 pond voor iedere broer en daar bovenop 30.000 pond voor de kosten van het Koninklijk bezoek. Een aantal vertegenwoordigers van de Staten van Holland kwamen steeds naar het Hof, die de stroom buitenlandse ambassadeurs en ministers deed verwelken en het gedrang as zo groot, dat toen de Staten Generaal en de Staten van Holand hun officiële bezoek aan Charles, wilde brengen, ze met moeite toegang konden krijgen. Beide bezoeken werden stipt beantwoord door Charles, die naar de samenkomst van de Staten-Generaal lep in gezelschap van Graaf Willem Frederik van Nassau en werd de trap op geleid door een afgevaardigde van elke provincie. Boven ontmoette hij de voltallige vergadering van de Staten en liep hij tussen hen door naar de hal waar hij stond tot iedereen binnen was. Ongetwijfeld was in zijn herinnering de laatste keer, dat hij daar in 1649 hade gestaan om te pleiten voor het leven zijn vader, Charles I. Maar nu wisselden ze alleen maar felicitaties en verzekeringen van vriendschap uit. En met veel betuigingen van vertrouwen en genegenheid, vertrouwde Charles zijn zuster Maria Henrietta en zijn neefje Willem aan de zorgen van zijn gastheren toe. Vervolgens bezocht hij de Staten van Holland op dezelfde manier, maar het was de andere Staten van de Republiek tot spijt van de koninklijke gast, bij proclamatie verboden zich op hem te werpen. En Charles moest het bezoek van de Staten Generaal zien als namens allen gedaan. Dit was gelukkig voor Charles, die nu druk bezig was met het ontvangen van zijn onderdanen. Op dezelfde dag dat hij Breda verliet, was admiraal Edward Montagu met zijn vlooot voor anker gegaan voor de kust van Scheveningen en een comité van het Lager- en Hogerhuis was door de Staten Generaal in Den Haag verwelkomd en gehuisvest. 26 mei, de dag na zijn eigen aankomst, ontving Charles deze comités in plechtige audiëntie en kreeg daarna de nederige uitnodiging en smeekbede van het Parlement dat Zijne Majesteit zou terugkeren en de Regering van het Koninkrijk in handen zou nemen en ook de sommen geld van 50.000 pond voor hemzelf, 10.000 pond voor James en 5000 pond voor Henry. Deze audientie werd gevolgd door een andere, verleend aan veertien aanzienlijke burgers van London, die met een gift kwamen van 10.000 pond en hun leven en het geluk van de burgers aan de voeten van de soeverein legden. Onmiddellijk werden ze allemaal geridderd en de leden van het Parlement zeiden dat ze meer dan tevreden waren over de goede ontvangst. Een gezelsschap predikanten kwam om te pleiten voor vrijheid van godsdienst, met veel langdradige verhalen over hun eigen trouw aan het Convenant en dankzeggingen voor Charles standvastigheid over het Protestantse geloof, was niet zo blij. Ontevreden over de algemene beloftes en bezorgd om anderen de tolerantie te ontnemen die ze voor zichzelf zochten, probeerden ze een belofte van de Koning te krijgen dat het gebruik van koorhemden en het Book of Common Prayer , zelfs in zijn eigen kapel. Maar ze kregen alleen maar een kort vinnig antwoord, dat hij door vrijheid te geven aan anderen, hij niet voornemens was afstand te doen van zijn eigen vrijheid. In deze dagen van opgewonden feestelijkheden sloeg Charles geen enkele af. (Bron tekst: The Travels of the King, Charles II in Germany and Flanders 1654-1660 by Eva Scott). Koning Charles II (1630-1685) naar Peter Lely. (Coll. Government Art Collection) Den 26, quamen de Staten van Hollant en corps den Koningh seer statelijck begroeten/ voor quam den Admir. van Opdam/ Admir. Lut./ den Heere van Beverwaert/ daer achter volgden alleen den Raet Pensionaris Mr. Johan de Wit/ toen de heer Killegre en sommige Edelen/ daer na de Gedupeerden van de Steden/ waren omtrent een uur by den Koning. d'Engelse Commissarisen quamen doen oock hare Civiliteyten voor den Coning en daer na voor den Princesse Royal en andere van qualiteyt afleggen/ Tomas Fairfax die onder Essex wel eer tegens den Coning had geoorlocht/ valt nu zijn Majest. te voet/ en wil niet opstaen voor dat hem die de Hant van genade om op te heffen hadde toegereyckt/ den Coning van een goeden inborst gaf satisfactie na de tijt aen yder/ en gelijck hy te Breda eenige vrunden tot Ridders had geslagen/ soo dede hy nu hier mede aen den Resident Douwning ende andere. Onder des wierde den Admirael Montagu van diverse Magistraets Persoonen uyt Hollandt besocht/ zijn Schip Naseby met treffelijcke Camers opgepronckt voerde 80. stucken/ de onderste lage 48. ponders/ de tweede 24.ponders en sos voorts/ zijn Galleye was met Tapijten/ en 't geweer hongh allesints ordentelijck/ en dewijl Montagu een seer schoon habil (kundig) Mensch was/ onthaelde hy yder vol op/ en vriendelijck/ geen Wijn vergetende/ spreeckende niet dan Frans/ en gekleet in fraye Passementen/ (decoratief borduurwerk of kantkloswerk) na de Staet van sijn tegenwoordich Ampt/ daer hy wel van Goude mocht uytblincken. De Magistraet der Stadt Amasterdam en anderen inviteerden in deze dagen oock tot diverse reysen zijn Maj: om de visite binnen haer Stadt te nemen/ waer toe de konstrijcke Geesten va slapen berooft alreede Casteelen in de Lucht houden/ en gelijck het in die Stad als een Jaermarckt van St. Germain toe-vloeyt va alle Menschen/ wanneer daer yets te doen is/ also hoopte elck zijn profijt daer uyt: Doch den Koning niet uyt ongenegenheyt/ maer uyt zijn eygen affaren/ bedanckte de Heeren van Amsterda/ &c. Seggende/ zijn ryse na Engelant sonder eenig vertoeven te willen voort setten/ want dat te neligeren/ soude hem te kostelijck zijn: Als alreede genodicht door de Parlamenten/ en 17. Oorlochschepen onder den Admirael Montagu hier voor de Wal leggende / om in zijn Vaders Rijck te komen succederen/ &c.  (Bron: HOLLANDTSE MERCURIUS, 1660)   Den 26e kwamen de Staten van Holland en corps (diplomatique) de Koning statig begroeten. Voorop liep de Admiraal-Luitenant de Heer van Beverwaert, daar achter volgde de Raad Pensionaris Mr. Johan de Wit alleen, daarna de heer Killegrew en sommige Edelen, daarna de Gedeputeerden van de Steden, ze waren ongeveer een uur bij Koning. De Engelse Commissarissen kwamen ook hun beleefdheden aanm de Koning brengen en daarna aan de Prinses Royale (Maria Henriette) en andere hooggeplaatsten. Tomas Fairfax die onder Essex eerder tegen de koning oorlog had gevoerd, valt nu voor de voeten van zijne Majesteit en wil niet opstaan voordat hem de Hand van Genade was toegestoken om hem op te laten opstaan. De Koning was goed gezind en gaf na enige tijd genoegdoening aan iedereen en zoals hij in Breda enkele vrienden tot ridder had geslagen, zo deed hij het hier ook met de Resident Downing en anderen. Ondertussen werd Admiraal Montagu door diverse Hollantse Magistraten bezocht. Zijn schip, de Naseby, met kostbare ingerichte kajuiten voerde 80 kanonnen. Op de onderste laag 48 ponders, op de tweede 24 ponders enz. In zijn sloep lagen tapijten en zijn geweer hing alleszins netjes en aangezien Montagu een volstrekt kundig mens was, onthaalde hij iedereen overvloedig en vriendelijk. Hij vergat de wijn niet en sprak alleen maar Frans en hij was gekleed met fraai decoratief borduurwerk. Volgens zijn huidige rang mocht hij wel goud laten blinken. De Magistraat van de Stad Amsterdam en anderen nodigden zijne Majesteit uit tot het maken van verschillende reizen. Om een bezoek te brengen aan hun stad , waar kunstrijke Geesten van hun slaap berooft, kastelen in de lucht houden en zoals het in die stad, waar alle mensen naar toegaan, als naar een jaarmarkt in St. Germain, als er iets te doen is. Zo hoopte iedereen zijn voordeel uit een bezoek te halen. Maar de Koning bedankte de heren uit Amsterdam, niet omdat hij niet wilde, maar vanwege zijn eigen zaken. Hij zei, dat hij zijn reis naar Engeland wilde voortzetten, zonder ergens anders te verblijven. Want dat te negeren was hem te kostbaar. Hij was al uitgenodigd door de Parlementen en 17 oorlogsschepen van de Admiraal Montagu lagen voor hem voor de kust om daarmee in zijn Vaders Rijk te gaan opvolgen. (Bron tekst: HOLLANDTSE MERCURIUS, 1660) Bronnen: Charles II van Engeland op Wikipedia Koning Charles II (1630-1685) naar Peter Lely HOLLANDTSE MERCURIUS, 1660