Jan Brueghel de Oude (1568 - 1625) Plattelandsfeest ter ere van de Aartshertog Albert en Isabella, 1623
In 1623 kreeg Jan Brueghel de Oude de opdracht van Isabella van Spanje de opdracht voor twee schilderijen. Dit schilderij toont een plattelandsfeest ter ere van aartshertog Albert en Isabella. Aartshertog Albert was in 1621 overleden en waarschijnlijk heeft Brueghel als herinnering de aartshertog in het rode tenue op het grijze paard afgebeeld. In dit schilderij heeft Brueghel ook zichzelf geschilderd. Hij is in het zwart gekleed en draagt een grote witte kraag. Hij praat met een vrouw in het zwart met een zwarte kap over het hoofd. Mogelijk is dat aartshertogin Isabella. De jongen op de voorgrond heeft twee honden aangelijnd. De zwart-witte hazewindhond komt ook voor op het schilderij over een dorpsbruiloft. De jongen is mogelijk de 15-jarige Pieter en de meisjes de 14-jarige Elizabeth en de 13-jarige Catherina.
Het familieportret van de Brueghels is in 1614 door Paul Rubens geschilderd, met daarop Jan Brueghel, Catherina, Pieter en Elizabeth. De grote slinger van dansers zijn alleen maar vrouwen. Helemaal links dansen enkele jonge mannen met vrouwen. De muziek wordt gemaakt door een orkest op de wagen en twee trompetters die tussen de vrouwen lopen. Handelaren exposeerden kragen, hoeden en andere accessoires op het doek tussen de orkestkar en een verhoging.

Wat uiteindelijk de zogenaamde Tachtigjarige Oorlog zou worden, begon in 1568 met de Slag bij Heiligerlee en woedde voort tot aan de vrede in 1648. Slechts één keer rustten de wapens voor langere tijd: in 1609 werd er tussen de koning van Spanje en de Staten-Generaal van de Verenigde Nederlanden een wapenstilstand gesloten. Dit bestand duurde tot 1621 en kreeg daarom een toepasselijke naam: het Twaalfjarig Bestand. Een belangrijke rol bij de totstandkoming van dit bestand werd gespeeld door de infante Isabella van Spanje (1566-1633), dochter van koning Filips II van Spanje, en haar echtgenoot aartshertog Albert van Oostenrijk (1559-1621). Sinds 1598 streefden zij als soevereine vorsten van de (Spaanse) Nederlanden naar een vreedzame oplossing voor de oorlog. Het Twaalfjarig Bestand was de kroon op hun werk, maar bij het overlijden van Albert in 1621 was het weer met de rust gedaan. Isabella verloor nu haar soevereine gezag over de Nederlanden aan de koning van Spanje, maar bleef in functie als landvoogdes. Ondanks de tegenslag van de dood van haar man en de heropleving van de strijd, bleef zij een groot voorstander van een hernieuwing van het bestand, of zelfs een echte vrede.
 
 
Jan Brueghel was de zoon van Pieter Brueghel de Oude en vader van Jan Brueghel de Jonge. Ook was hij de broer van Pieter Brueghel de Jonge, de oom van Jan van Kessel en de schoonvader van David Teniers de Jonge. Zijn vader stierf een jaar na zijn geboorte. Hij kreeg zijn opleiding van zijn grootmoeder, die miniatuurschilderes was, en van Pieter Goetkindt. In 1589 trok hij naar Italië, waar hij in Napels, Rome en Milaan werkzaam was. In Rome raakte hij bevriend met Paul Bril. De twee schilders werkten samen en oefenden een sterke wederzijdse invloed op elkaar uit. Een andere samenwerking was die met Johann Rottenhammer, die hem bekend maakte met de kunst in Venetië.
Terug in Antwerpen keerde hij terug naar het type panoramische vergezichten omzoomd door coulisseachtige bergen zoals dat in Vlaanderen traditie was (vergelijk de werken van Joos de Momper). Ook het traditionele driekleurenschema (bruine voorgrond, groen middenplan, blauw verschiet) en de hoge horizon zijn onverminderd aanwezig. Weer wat later, rond 1605, krijgt het dorpsgezicht met lage horizon zijn voorkeur. Ten slotte, rond 1610, schilderde hij meer open landschappen met een realistischer inslag die aan het Brabantse landschap herinneren. Ze zijn veelal gestoffeerd met reizigers in huifkarren of boeren.
 
Bronnen:
Jan Brueghel de Oude op Wikipedia
Plattelandsfeest aartshertogen, 1623
Historie van Tilburg
Albrecht van Oostenrijk
Familieportret Brueghel door Peter Paul Rubens