Vincent Willem van Gogh (1853-1890). Knotwilg, juli 1882. (Coll. Van Gogh Museum, Amsterdam)
Knotwilg is een gedetailleerde aquarel. Met pen en inkt tekende Van Gogh zorgvuldig de remisegebouwen van station Rijnspoor aan de horizon. Ook de lantaarnpalen, de locomotief waaruit stoom opstijgt en het baanwachtertje met zijn vlag zijn heel precies weergegeven. De kleuren bracht hij aan met waterverf. Het pad langs de knotwilg ziet zwart van het kolengruis.

Brieven aan Theo: ..."Als ge komt weet ik een paar mooie weggetjes door de weilanden, waar 't zoo stil is en rustig dat gij er wel schik in hebben zult. Ik heb daar ontdekt oude en nieuwe arbeidershuisjes en andere woningen die wel karakteristiek zijn, met tuintjes aan den slootkant, erg gezellig, ik ga er morgen vroeg teekenen. Het is een weg, die door de weilanden van den Schenkweg naar de fabriek van Enthoven of 't Zieke gaat.
Ik heb een dooden knotwilgenstam gezien daar, net een ding voor Barye b.v., hij hing over een waterplas met riet, heel alleen en melankoliek, en zijn bast was om zoo te zeggen geschubd en bemost, en met verschillende tonen gevlekt en gemarmerd, zoo iets als een slangenhuid, groenachtig, geelachtig, grootendeels dof zwart. Met witte afgeschilferde plekken en stompe takken. Ik ga hem morgenochtend aanvallen." ...
Brieven aan Theo: ..."Dit is zoowat het effect van den knotwilg, maar in de aquarel zelf is geen zwart dan in gebroken toestand.
Waar op dit schetsje het zwart het donkerst is zitten de grootste krachten in de aquarel, donkergroen, bruin, grauw. Nu adieu, en geloof me dat somwijlen ik er hartelijk om lach dat de lui mij, (die eigenlijk niets anders ben dan een vriend van de natuur, van studie, van werk, ook van menschen vooral), verdenken van diverse kwaadaardigheden en absurditeiten, waaraan geen haar op mijn hoofd denkt. Enfin tot ziens, met een handdruk." ...
 
Vincent Willem van Gogh (Zundert, 30 maart 1853 - Auvers-sur-Oise, 29 juli 1890) was een Nederlands kunstschilder. Hij werd geboren in Zundert bij Breda. Pas in de zomer van 1880 wordt hij zich op 27-jarige leeftijd bewust van zijn roeping als kunstenaar. Van december 1881 tot september 1883 verblijft Vincent van Gogh in Den Haag en Scheveningen. Hij vestigt zich aan de Schenkweg in Den Haag waar hij ook zijn atelier heeft. Vincent wordt gesteund door de schoolschilder Anton Mauve (1838-1888), een aangetrouwde neef, die hem met het werk van veel andere belangrijke Hollandse kunstenaars in contact brengt: Jozef Israëls, Hendrik Johannes Weissenbruch, Hendrik Willem Mesdag, de gebroeders Jacob en Willem Maris en George Hendrik Breitner. Anton Mauve geeft hem ook lessen in tekenen en schilderen. Vincent gaat schetsen met Breitner (1857-1924) en tekent naast stadsgezichten ook mensen: mannen en vrouwen, Scheveningse vissers en Sien, de vrouw die bij hem woonde. Ondanks zijn liefde voor Sien valt de zorg voor haar en haar 2 dochters hem zwaar. In september 1883 verbreekt hij deze relatie en vertrekt naar Drente.
 
Bronnen:
Vincent van Gogh op Wikipedia
Vincent van Gogh in Den Haag
Brieven aan Theo uit Den Haag 1881-1883
Knotwilg
Tekening knotwilg