Het Kalhuis en
de Armenbrug in Scheveningen Dorp |
|
|
Gezicht naar Scheveningse dorp met
in de verte de kaping van de Nederlandse schepen door de Fransen.
Den 24en April van het jaar 1704 werden weer vijf Scheveningsche pinken tegelijk
door een Franschen kaper overvallen. Een der stuurlieden ging hem het verlangde rantsoen
brengen en maakte hem wijs dat de andere vier het eveneens zouden doen. Maar deze
kwamen terug met "Hand grenadiers" en vrijwillige "Hagenaers",
die de roovers overweldigden.
In het midden van de tekening staan naast het Kalhuis 5 kanonnen, die werden gebruikt
om de kapers op afstand te houden. |
|
Stadhouder prins Willem V hield ervan
alleen of met zijn gezin uitstapjes te maken naar Scheveningen. Op deze aquarel zien
we hem in zijn Berline de Kerkwerf afrijden in de richting van het strand. Achter
de koets ligt het huis Nieuw-Soetenburgh, dat in de 1662 als zomerverblijf voor Cornelis
van Soetens werd gebouwd. Aangezien Van Soetens wilde bewijzen dat het mogelijk was
in de onmiddelijke nabijheid van de zee fruit en groenten te kweken, liet hij in
zijn tuin schuttingen plaatsen, die de gewassen tegen wind en zand moesten beschermen.
Op de voorgrond links het Kalhuis en de omheining van het Heerenlogement. |
|
|
Eeuwenlang stond aan de kust een
houten gebouwtje, waar Scheveningers uitkeken naar het vertrek en de terugkomst van
de vissersschuiten. Daar konden ze ook met elkaar praten, ofwel kallen. Het Kalhuis
werd gebouwd en gerepareerd met aangespoeld wrakhout.
Rechts de toegangspoort naar de zgn. Armenbrug der Ned. Hervormde Diaconie, die van
1804 tot 1877 over het mulle zand voerde. De entreegelden kwamen ten goede van Scheveningse
(her vormde én katholieke) armen. |
|
Het zgn. badhuis van Maas, ofwel
hotel Zeerust, op de zuidhoek van Keizerstraat/Kerkwerf; met de in 1850 aangebouwde
eetzaal. Links het Kalhuis en het toegangspoortje tot de zgn. Armenbrug der Ned.
Herv. Diaconie die van 1804 tot 1877 over het strand voerde. |
|
De badhuizen in Scheveningen-Dorp
en Scheveningen-Bad waren een succes en het strand trok steeds meer bezoekers. Het
Kalhuis werd een sta-in-de-weg
en werd niet meer "netjes" gevonden. Toen de Gemeente Den Haag in de jaren
70 van de 19e eeuw steeds meer straatwegen ging aanleggen aan de zeezijde van het
dorp werd de armenbrug niet meer opgebouwd voor het strandseizoen. De Armenbrug had z'n reden van bestaan verloren. |
|
De plek die voorheen Kerkwerf heette,
werd Kalhuisplaats genoemd en daar kijkt het bronzen beeld van een vissersvrouw uit
over de zee in afwachting van de komst van de vissersschepen, zoals vele generaties
levendige vissersvrouwen en oude vissers hebben gedaan. 'Kallen' kunnen ze nu in
het Kalhuis in de Badhuisstraat. |
|
Bronnen:
De Geschiedenis van Scheveningen door J.C. Vermaas
Het Scheepvaartmuseum
Beeldarchief van 41e Afdeling Veldartillerie
Legermuseum in Delft
Het Nederlands Artilleriemuseum |
|
Foto's en tekeningen: Gemeentearchief
Den Haag en Scheepvaartmuseum
De data bij de foto's en in de tekst zijn in het algemeen verzameld aan de hand informatie
bij foto's in het Gemeente Archief en voor zover deze verder te vinden zijn op internet.
Mocht u nog aanvullingen of wijzigingen willen adviseren stuur dan een mailtje naar:
|