Elizabeth Castle, Jersey. Wenceslaus Hollar (1607-1667) (Coll. Harvard Art Museums, New York)
 
Het gezelschap verbleef in het Elizabeth Castle. Koning Charles II in het huis van de Gouverneur en de Hertog van Buckingham in het verblijf, dat speciaal was gebouwd voor Sir Edward Hyde. De 19-jarige Charles werd geadviseerd om door te reizen naar Ierland en daar het commando van de strijdkrachten op zich te nemen. Met de komst van vluchtelingen uit Ierland werd begin januari 1650 het gerucht bevestigd, dat Cromwell Ierland was binnengevallen en de situatie drastisch aanpakte.
18 januari 1650 kwam de Hertog van Buckingham terug uit Frankrijk met het dringend verzoek van Koningin Henrietta Maria aan Charles om snel terug te gaan naar de Nederlanden en door te gaan met het onderhandelen met de Schotten.
In Jersey werden 50 paarden gekocht voor de tocht over land van Coutainville naar Breda. Op woensdag 13 februari 1650. (Bron tekst: Online Book, The King in Exile)
 
Charles vertrok 23 januari 1650 (Gregoriaanse kalender) tussen 9 en 10 in de ochtend naar Frankrijk.
De volgende dag landde hij in Coutainville en begon zijn reis naar Breda. 4 maart kwam hij aan in Beauvais, waar hij zijn moeder ontmoette. Na bijna twee weken vruchteloze gesprekken, vertrok Charles 16 maart en kwam 23 maart in Gent aan. Hij nam zijn intrek in herberg de ' Gouden Appel', maar dat werd geen succces en nadat hij de volgende morgen de rekening had betaald bezat hij geen cent meer.
Gelukkig leende een Engelse koopman hem 200 pond, waarmee hij zijn reis naar Breda kon voortzetten. Hij nam de boot en kwam 26 maart 1650 in Breda aan. Enkele uren later kwam de Schotse delegatie aan.
De voorwaarden, die de Schotten begin april aan Charles voorlegden waren net zo streng, als die hij in Den Haag had afgewezen. Charles moest de Solemn League en het Covenant ondertekenen en het Presbyteriaanse geloof en Kerkbestuur voor Engeland, Ierland en Schotland aanvaarden.
Na lange onderhandelingen wilde hij begin mei de overeenkomst van Schotland aanvaarden, maar het bestaande verdrag met Ierland niet verbreken. Ook Willem van Oranje drong er bij Charles op aan alles aan de Schotten te beloven en later alleen maar uit te voeren, wat hij van plan was te doen. Uiteindelijk aanvaardde hij de voorwaarden van de Schotten en twee dagen later kreeg hij een uitnodiging om naar Schotland te komen. Maar Charles II verbleef voorlopig in Breda. 1 mei 1650 ondertekende Charles de Treaty of Breda en hij accepteerde het Covenant. (Bron tekst: Online Book, The King in Exile)
 

Onderhandelingen tussen Charles II en de Schotse delegatie begon in Breda op 25 maart 1650. De Schotten wisten dat Charles' situatie hopeloss was, daarom waren de eisen van het Schotse Parlement hardvochtig.

  • Charles moest het Covenant tekenen en beloven, dat hij het zou opleggen aan iedereen in de Drie Koningrijken.
  • Alle leden van het Koninklijke hof moesten het Presbyteriaanse geloof aanvaarden.
  • Katholicisme mocht nooit worden geduld in de Drie Koninkrijken.
  • The Koning moest het Schotse Parlement erkennen en wetten bekrachtigen, die sinds 1641 waren aangenomen.
  • De Koning moest alle opdrachten en verdragen ongeldig verklaren - dit was bedoeld om Charles te dwingen de expeditie van Montrose naar Schotland en het verdrag van Ormond met de Ierse Bondgenoten te verloochenen.

Tot verslagenheid van de Royalisten stemde Charles in met het afleggen van de Eed van het Covenant (Verbond). Andere zaken moesten besproken worden na zijn aankomst in Schotland. 1 mei 1650 tekende Charles II het Verdrag van Breda en legde de eed van het Covenant af, direct voor zijn landing in Schotland op 23 juni 1650. (Bron: British-civil-wars.co.uk)

 
In mei 1649 had Charles aan Marquis de Montrose gevraagd met militaire middelen de controle over Schotland te veroveren. Montrose stuurde een klein leger van Duitse en Deense huurlingen en bezette de Orkney eilanden in september 1649. In maart 1650 voegde Montrose zich bij hen met versterkingen.
Tegen de tijd dat Montrose in Schotland aan land ging begon Charles op 25 maart met nieuwe onderhandelingen met de Schotten. Charles gaf in een brief opdracht aan Montrose om te ontwapenen. Die brief bereikte hem nooit en het leger van Montrose werd bij Carbisdale in april 1650 verslagen. Montrose vluchtte, maar werd verraden.

Marquis de Montrose werd gevangen genomen en op 21 mei 1650 in Edinburgh opgehangen. Het lichaam bleef drie uur hangen en werd daarna in stukken gesneden en de ledematen werden tentongesteld in Stirling, Aberdeen, Pert en Glasgow. Zijn hoofd werd op een staak op de Tolbooth en bleef daar 11 jaar staan.
 
Václav Hollar (1607-1677), was een Boheemse etser, die in Engeland bekend werd als Wenceslaus of Wenceslas en in Duitsland als Wenzel Hollar. Hij werd geboren in Praag en stierf in London. Nadat zijn familie geruïneerd werd door de Plundering Praag in de Dertigjarige Oorlog, besloot de jonge Hollar om kunstenaar te worden. Hij kwam in diens van de Hertog van York, maar tijdens de onrustige periode van de Engelse Burgeroorlogen werkte hij in Antwerpen, war hij veel van zijn bekende werken maakte. In 1652 keerde hij terug naar London en woonde enige tijd met Faithorne als graveur bij Temple Bar.
 
Bronnen:
Charles II (1630-1685) op Wikipedia
Elizabeth Castle in Jersey
The Treaty of Breda, 1650
Online Book, The King in Exile
Wenzel Hollar op Wikipedia