|
|
|
Herdenking onafhankelijkheid
in Scheveningen op 9 en 10 december 1913. Versieringen in de Willemstraat |
Sigarendoos 'Neerland's Onafhankelijkheid
1813-1913' (Coll. Marinemuseum, Den Helder)
Sigarendoos, blik, voorzien van scharnierend deksel. De bovenzijde van de deksel
toont de aankomst van Koning Willem I op het strand in Scheveningen, 1813. |
|
FEESTEN IN 1913
In September 1817 werd door een gezelschap van vrienden een vereniging opgericht
met de naam 'Vriendschap en Oefening'.
Deze vereniging, die voor het merendeel uit Scheveningers bestond, en die nu nog
bestaat, telde 20 leden. Deze leidden om de 25 jaar,dus in 1838,1863,1888 de Oranje
feesten in Scheveningen. Men herdacht de bevrijding uit de Franse overheersing en
de aankomst van de Oranje-Prins op het strand. Een bijzondere herdenking was het
eeuwfeest in 1913.
Het is toen een grandioos feest geworden op ons dorp, dat iedereen heeft meegevierd.
In 1913 is het tot 13 december uitgesteld, opdat iedereen na het haringseizoen kon
meedoen.
Die dag vertrokken de als Prins van Oranje verklede man en nog 5 anderen, o.a. als
Engelse gezant verkleed,op een Engels oorlogsscheepje 'De Warrior' uit Hoek van Holland
en stapten voor de kust van Scheveningen over in een grote vlet. Zo landden ze op
het strand. Op foto's is dat te zien, evenals de geweldige feeststemming die er toen
heerste.
Later op die dag was er een optocht door het dorp. Een bekend inwoner van Scheveningen,
Jacob Pronk, die uit Den Haag terug kwam, na het heugelijke nieuws te hebben gebracht,
werd feestelijk ingehaald. De Franse soldaten werden weggejaagd en vluchtten heen.
Er was een optocht te paard door het dorp en 's avonds was de Weststraat een dansende
en hossende menigte, rondom de Turfpoort, een groots opgezet bouwsel van turf.
Een bewoner van de Weststraat had dit kunstwerk gemaakt. 's Nachts om 3 uur kwam
ik thuis van mijn feestje. Het had hard gewaaid en de vlaggestok was naar beneden
gekomen en stond voor de deur. Na de vlag geborgen te hebben, ging ik naar bed, denkend
dat iedereen al thuis was. Een poosje later echter kwamen mijn ouders en de anderen
pas. Toen ben ik weer opgestaan om nog verder aan de feesten deel te nemen. Later,
toen het feest voorbij was, bleek de kas van 'Vriendschap en Oefening' leeg te zijn.
Er werd besloten om iederÉ 1.000,- te storten om verder te gaan. Maar de een zei:
'Ik heb het niet' en een ander: 'ik hou niet van feesten, ik geef het niet'.
De anderen gingen accoord, maar de portemonnaie bleef vrij plat. Het was intussen
1914 geworden, en er was oorlog. Gelukkig bleven wij neutraal, wat erg belangrijk
was. Nu was er een advocaat bij het gezelschap (een persoon waarvan men verwachtte
dat hij altijd raad wist) en deze meester in de rechten, een geboren en getogen Scheveninger
zei: 'Laat een reder voor onze rekening een stalen logger bouwen en laat die voor
ons vissen, dan is de kans groot, dat we uit de misere komen'. Dat voorstel werd
met grote meerderheid van stemmen aangenomen en zo kwam er in 1916 een schip in de
vaart met de naam 'Vriendschap en Oefening', de Scheveningen 297.
De kosten waren ongeveerÉ 27.000,- met inbegrip van het vistuig. Het schip deed slechts
twee reizen in 1916 en ving 556 kantjes en besomde É 28.333,-. Toen werd het door
de Engelsen opgebracht, omdat zij meenden dat wij Hollanders haring vingen die naar
Duitsland ging. Het schip is tien weken vastgehouden en ook de bemanning! Het volgendjaar,
1917, werd er niet gevist door de oorlog en is het schip aan een nieuw opgerichtte
N.V. verkocht voor É 52.500,-. Hiermee waren de kosten van de feestviering terug
verdiend. Er was zeifs nog een bedrag over waarmee de uitgave van het boek 'de Geschiedenis
van Scheveningen' door J. C. Vermaas kon worden betaald. |
|
Bronnen: |
Sigarendoos 'Neerland's
Onafhankelijkheid 1813-1913' |
Geschiedenis
van Scheveningen. Herdenking 1913 |
De
Lijnhaler, Feesten in 1913 |
|
|
|