|
Pieter Bruegel
de Oude (1525-1569) De Volkstelling the Bethlehem, 1566 |
Gesigneerd onder rechts: Bruegel
1566. Misschien inspireerde Bruegel zich op de sneeuwlandschappen die hij zag in
Getijdenboeken. Hij is in elk geval de eerste die dit thema tot vijf maal toe hanteerde.
In zijn kielzog werd het sneeuwtafereel een immens succes. Van Bruegels Volkstelling
alleen al zijn 14 kopieën bekend. Eén ervan is van de hand van Bruegel
de Jonge en bevindt zich eveneens te Brussel (K.M.S.K.) Over de volkstelling heen
schuift een tweede thema, de betaling van de tienden (aan de Spanjaard). Samengedrongen
voor een herberg met als uithangteken een krans van groen en voorzien van een plakkaat
met het wapen van Karel V, kwijt een groep mensen zich van de verplichting tot het
betalen van belasting. |
|
|
Links de Volkstelling van Bethlehem
van Pieter Bruegel de Oude uit 1566 en rechts eenzelfde schilderij van Pieter Brueghel
de Jonge.
Pieter Brueghel de Jonge had een onbekend aantal werknemers in dienst om in grote
oplagen werken te produceren voor de onderkant van de markt. Het waren in de meeste
gevallen geen composities van hemzelf maar zorgvuldig nagemaakte schilderijen van
het populaire maar schaarse werk van zijn vader, Pieter Brueghel de Oude. |
|
|
Pieter Brueghel de Jonge was 5 jaar
oud toen zijn vader stierf. Hij werd meesterschilder in 1585 en hij was minder getalenteerd
dan zijn vader en zijn broer Jan; hij moest het dan ook voornamelijk hebben van het
kopiëren van zijn vaders' werken. Zoals op de details is te zien bracht hij
variatie aan in zijn versie van de Volkstelling in Bethlehem. Hij schilderde het
kerkje in de verte en de huizen ervoor grijs, maar het meest opvallende is dat hij
de ondergaande zon niet heeft geschilderd. Daarvoor in de plaats is bij hem in de
verte een rij wilgen te zien en enkele kraaien in de boom. |
|
|
Onder het dak van de herberg op het
schilderij van zijn vader is een ton geschilderd, die waarschijnlijk dienst doet
als een nest voor een roofvogel. Aan een paal hangt een kerstkrans met groen versierd.
De ton en het groen ontbreken op het sschilderij van de zoon. Op het schilderij van
Pieter Bruegel de Oude staat een vrouw bij een kar, die in elkaar is gezakt. Het
wiel is eraf gelopen en ligt voor de kar. Op het schilderij van Pieter Brueghel de
Jonge staat de kar met 1 wiel overeind, terwijl het andere wiel voor de kar ligt. |
|
|
Jozef en Maria lopen met een os en
een ezel in de richting van de herberg. De vader schilderde de jas van Jozef en de
jas van de man op het ijs donkerbruin. De zoon schilderde Jozef en de man op het
ijs in een licht bruine jas. Ook de kleren van de vrouw op het ijs en andere figuren
verschillen. |
|
|
Pieter Brueghel
de Jonge (1564 of 1565-1638) - De volkstelling in Bethlehem |
In de verte staat een huikar voor
een schuur en op de voorgrond twee karren met grote biertonnen erop. De waard van
de herberg tapt een kruik vol met bier. Voor de herberg wordt een varken geslacht
en mensen betalen hun tiende penning. |
|
Pieter Bruegel de Oude (Breda of
Bree (onzeker), circa 1525 - 9 september 1569) was een Brabantse kunstschilder. Hij
was de vader van Pieter Brueghel de Jonge en van Jan Brueghel de Oude. Men denkt
dat Brueghel dichtbij het huidige Bree in Belgisch-Limburg (vroeger Brede, Brida,
Breda genoemd) geboren is. Het is ook mogelijk dat hij in Breda in Nederlands Noord-Brabant
geboren is.
De naam van Bruegel wordt ook vaak geschreven als Brueghel, zoals ook zijn beroemde
zoons en kleinzoon heten. De schrijfwijze zonder H werd door Pieter Bruegel van 1569
tot zijn dood gebruikt. Zijn bijnamen zijn Boeren-Bruegel, Vieze Bruegel en Peer
den Drol |
|
Bronnen: |
Pieter Bruegel de Oude op Wikipedia |
Pieter Bruegel de Oude. Volkstelling
op Wikipedia |
Volkstelling te Bethlehem |
Wie
mist de hond? Een kijk op De Volkstelling van Bethlehem van Pieter Bruegel de Oude |
Pieter Brueghel de Jonge op Wikipedia |
Pieter Brueghel de
Jonge (1564 of 1565-1638) - De volkstelling |
De Firma Brueghel |