Sebastiaen Vrancx (1573-1647) Ruiters overvallen een karavaan met reizigers, ca. 1610 Dit schilderij van Sebastiaen Vrancx wordt door de Sphinx Fine Art Gallery in London omschreven als: Cavaliers Attacking Travellers in a Wooded Plain, ofwel Ruiters overvallen reizigers op een vlakte bij een bos. De vrouw in de roze jurk wordt omschreven als een vluchtende reizigster. Maar waarschijnlijk heeft Sebastiaen Vrancx eern ander verhaal willen vertellen. Links in de hoek pro beert een vaandeldrager samen met het vaandel te ontkomen. Het vaandel heeft gekleurde rode en goudkleurige banen. Dat moet de vlag zijn van een Spaanse legereenheid. De twee vrouwen op dit schilderij zijn geen reizigsters, maar marketensters. Vrouwen, die met legereenheden meetrokken. De geharnaste ruiter in het midden op de voorgrond, draagt een oranje sjerp, dat mogelijk verwijst naar het huis van Oranje. De huifkarren horen waarschijnlijk bij de Spaanse infanterie, die door de cavalerie van stadhouder prins Maurits wordt aangevallen. Mogelijk verwijst Sebastiaen Vrancx naar de Slag bij Turnhout in 1597, waarbij de cavalerie van prins Maurits de Spaanse infanterie versloeg. Maar die Slag bij Turnhout vond plaats op 24 januari 1597 en op het schilderij is het midden in de zomer.     De geharnaste ruiter draagt een oranje sjerp en het is mogelijk dat Sebastiaen Vancx daarmee verwijst naar prins Maurits zelf. Voor het linkerbeen van de ruiter hangt de zilverkleurige loop van een karabijn. De Staatse cavalerie karabijnen, een wapen dat daarvoor nog niet door de cavalerie werd gebruikt. Hierdoor werden de piekeniers van het Spaanse leger doodgeschoten of gereden, voordat zij hun 6-meter lange pieken konden vellen (schuin in de grond steken) tegen de aanstormende paarden. Bij de eerste aanval werd het Spaanse leger al uit elkaar gedreven, waardoor zij massaal op de vlucht sloegen. De veldslag, die maar een half uur duurde, veranderde nu in een bloedbad. Onder de Spaanse troepen vielen ongeveer 2000 doden en werden nog eens 500 soldaten gevangengenomen. Daarentegen verloren de Staatse troepen die dag maar 10 manschappen, zonder dat de cavalerie veel hulp had gekregen van de voetknechten. Tijdens de slag bij Turnhout maakte Maurits 38l vaandels buit, die nog jarenlang de Ridderzaal in Den Haag zouden sieren. waarschijnlijk is ook het vaandel dat is afgebeeld op het schilderij van Sebastiaen Vrancx buit gemaakt en heeft het nog heel lang in de ridderzaal gehangen. In 1779 schilderde Hendrik Pothoven de Ridderzaal, met aan het plafond de vaandels, die bij de vele gevechten met de Spanjaarden en andere vijanden werden buitgemaakt. Tussen 1621-1630 maakte Paulus van Hillegaert (1596ó1640) een schilderij over de Slag bij Nieuwpoort in 1660. Ook op dat schilderij probeert een vaandeldrager met zijn vaandel te vluchten, staat een geharnaste ruiter afgebeeld met een oranje sjerp en een karabijn én probeert een Spaanse ruiter met een marketenster achterop het vege lijf te redden. Pauwels van Hillegaert werd geboren en stierf in Amsterdam. Hij was een schilder van landschappen en militaire handelingen. Hij trouwde met Annekenomis uit Antwerpen, waarmee hij verschillende kinderen kreeg, waaronder de schilder met dezelfde naam Pauwels van Hillegaert II (1621-1658). Deze Pauwels Jr. trouwde met Cornelia de Vlieger (dochter van Simon de Vlieger) en kreeg twee dochters. Pauwels Sr. verwierf koninklijke opdrachten voor het schilderen van veldslagen, het meest voor het beleg van 's - Hertogenbosch in 1629. Hij verwierf ook een opdracht voor de Slag om Nieuwpoort. Hij schilderde ook geïtalianiseerde landschappen, maar hij was geliefd om zijn paarden en wapens. Misschien heeft het huwelijk met Annekenomis uit Antwerpen hem in contact gebracht met Sevbastiaen Vrancx en heeft Pauwels van Hillegaert zich door hem laten inspireren.   Sebastiaen Vrancx (ook: Sebastiaan Vrancx) (Antwerpen, 22 januari 1573 - aldaar, 19 mei 1647) was een Vlaamse barokschilder, etser en dichter-toneelschrijver van de Antwerpse School. Vrancx werd gezien als een gerespecteerd schilder van veldslagen en enkele van zijn werken waren in het bezit van Peter Paul Rubens. Hij werkte een aantal keren samen met Jan Brueghel de Oude. Samen met Rubens, Frans Francken (II), Van Balen, Frans Snyders en Joos de Momper werkte hij aan de Allegorie van de Zintuigen, twee werken in opdracht van de aartshertog Albert van Oostenrijk bij diens bezoek aan Antwerpen. Hij was een leerling in het atelier van Adam van Noort, die ook befaamde schilders zoals Peter Paul Rubens, Jacob Jordaens en Hendrick van Balen opleidde. Hij bezocht ook het atelier van de Antwerpse schilder Paul Bril in Rome rond het jaar 1600. Zijn meest gekende leerling is Pieter Snayers. Hoewel af en toe krachtig bij de uitwerking, zijn zijn schilderijen eerder dof en zwaar van toon.   Bronnen: Sebastiaen Vrancx op Wikipedia Ruiters overvallen een karavaan met reizigers Cavaliers Attacking Travellers in a Wooded Plain Slag bij Turnhout Hendrik Pothoven, De Grote Zaal op het Binnenhof te Den Haag Prins Maurits in de Slag bij Nieuwpoort, 2 juli 1600