|
|
|
Anton Mauve
(1838-1888) |
Morgenrit langs het strand, 1876.
Een groepje paarden daalt stapvoets af van de duinen naar het strand. Het is een
zomerse dag, rond het middaguur: de zon staat hoog en de schaduwen zijn kort. Welgestelde
burgers in chique kleding maken een ontspannend ritje langs de kust van Scheveningen,
een mondaine badplaats in opkomst. Aan de voet van het duin staan al enkele badkoetsjes.
Deze 'luxepaarden' zijn een uitzondering in het oeuvre van Anton Mauve, die meer
een schilder was van werkpaarden en dieren in hun natuurlijke omgeving.
'Morgenrit langs het strand' is geschilderd met een vrij grove penseelstreek en weinig
details. Het gezicht van de vrouw is alleen een kleurvlek, zonder duidelijke gelaatstrekken
en de personen in de verte zijn van dichtbij bekeken slechts enkele losse, gekleurde
verftoetsjes. Toch is het onderwerp voor de beschouwer meteen duidelijk. Deze manier
van schilderen had Mauve evenals andere schilders van de Haagse School overgenomen
van de Franse impressionisten. Mauve ging hierin niet zo ver als zijn collega's,
die de voorstelling helemaal opbouwden uit naast elkaar geplaatste stipjes ongemengde
verf, zonder contouren. Op een afstand bekeken, vermengen de kleuren zich tot een
geheel.
Lichteffecten op paardenbillen
Net als de Franse Impressionisten besteedde ook Mauve veel aandacht aan de atmosfeer
van het landschap - het rulle zand en de zinderende lucht - en vooral aan de lichtval.
Zo heeft hij het effect van het zonlicht op de paardenvachten goed bestudeerd.
De glanzende huid van de donkere paarden absorbeert het licht voornamelijk, terwijl
de billen van het witte paard de zonnestralen als een spiegel weerkaatsen. Het achterwerk
van de schimmel is opgehoogd met een kloddertje wit.
Restauratie en censuur
Bij het verwijderen van de sterk vergeelde vernis enkele jaren geleden kwam de lichte,
heldere kleur van dit werk weer terug. Mauves meesterwerk is toen weer in zijn oude
staat teruggebracht. Tijdens de restauratie kwamen ook de paardenvijgen weer tevoorschijn,
die ooit overgeschilderd waren. Dit stukje 'puur natuur' hoorde er volgens Mauve
kennelijk gewoon bij. Latere eigenaars vonden het alledaagse detail blijkbaar te
onfatsoenlijk op een hoogstaand stukje schilderkunst en hebben de zichtbaar lichtere
overschildering aan laten brengen.
(Bron: Geheugenvannederland.nl) |
|
Studies voor het schilderij Morgenrit
langs het strand. Links en rechts: (Coll. Gallery Dorant, Laren) |
|
Antonij (Anton) Mauve werd in 1838
geboren in Zaandam. Op 16-jarige leeftijd ging hij in Haarlem in de leer bij de veeschilder
Pieter Frederik van Os en daarna bij de paardenschilder Wouterus Verschuur. Samen
met de tien jaar oudere Paul Gabriël ging hij vaak de natuur in om te schilderen.
Vanaf zijn twintigste woonde en werkte hij soms in Oosterbeek, waar veel kunstenaars
verbleven, maar ook in Den Haag, Scheveningen, Amsterdam, Dordrecht en Drente. In
1871 betrok hij een atelier in Den Haag, waar hij een vooraanstaande rol in het kunstleven
zou spelen. Met zijn stemmige, sfeervolle landschappen met vee wordt Mauve gerekend
tot de Haagse School. (Bron: Rijksmuseum.nl) |
|
Bronnen: |
Morgenrit langs het
strand, 1876 |
Rijksmuseum |
Morgenrit studie |
Morgenrit studie |
|
|
|