Anton Mauve (1838-1888) Morgenrit langs het strand, 1876. Een groepje paarden daalt stapvoets af van de duinen naar het strand. Het is een zomerse dag, rond het middaguur: de zon staat hoog en de schaduwen zijn kort. Welgestelde burgers in chique kleding maken een ontspannend ritje langs de kust van Scheveningen, een mondaine badplaats in opkomst. Aan de voet van het duin staan al enkele badkoetsjes. Deze 'luxepaarden' zijn een uitzondering in het oeuvre van Anton Mauve, die meer een schilder was van werkpaarden en dieren in hun natuurlijke omgeving. 'Morgenrit langs het strand' is geschilderd met een vrij grove penseelstreek en weinig details. Het gezicht van de vrouw is alleen een kleurvlek, zonder duidelijke gelaatstrekken en de personen in de verte zijn van dichtbij bekeken slechts enkele losse, gekleurde verftoetsjes. Toch is het onderwerp voor de beschouwer meteen duidelijk. Deze manier van schilderen had Mauve evenals andere schilders van de Haagse School overgenomen van de Franse impressionisten. Mauve ging hierin niet zo ver als zijn collega's, die de voorstelling helemaal opbouwden uit naast elkaar geplaatste stipjes ongemengde verf, zonder contouren. Op een afstand bekeken, vermengen de kleuren zich tot een geheel. Lichteffecten op paardenbillen Net als de Franse Impressionisten besteedde ook Mauve veel aandacht aan de atmosfeer van het landschap - het rulle zand en de zinderende lucht - en vooral aan de lichtval. Zo heeft hij het effect van het zonlicht op de paardenvachten goed bestudeerd. De glanzende huid van de donkere paarden absorbeert het licht voornamelijk, terwijl de billen van het witte paard de zonnestralen als een spiegel weerkaatsen. Het achterwerk van de schimmel is opgehoogd met een kloddertje wit. Restauratie en censuur Bij het verwijderen van de sterk vergeelde vernis enkele jaren geleden kwam de lichte, heldere kleur van dit werk weer terug. Mauves meesterwerk is toen weer in zijn oude staat teruggebracht. Tijdens de restauratie kwamen ook de paardenvijgen weer tevoorschijn, die ooit overgeschilderd waren. Dit stukje 'puur natuur' hoorde er volgens Mauve kennelijk gewoon bij. Latere eigenaars vonden het alledaagse detail blijkbaar te onfatsoenlijk op een hoogstaand stukje schilderkunst en hebben de zichtbaar lichtere overschildering aan laten brengen. (Bron: Geheugenvannederland.nl) Studies voor het schilderij Morgenrit langs het strand. Links en rechts: (Coll. Gallery Dorant, Laren)   Antonij (Anton) Mauve werd in 1838 geboren in Zaandam. Op 16-jarige leeftijd ging hij in Haarlem in de leer bij de veeschilder Pieter Frederik van Os en daarna bij de paardenschilder Wouterus Verschuur. Samen met de tien jaar oudere Paul Gabriël ging hij vaak de natuur in om te schilderen. Vanaf zijn twintigste woonde en werkte hij soms in Oosterbeek, waar veel kunstenaars verbleven, maar ook in Den Haag, Scheveningen, Amsterdam, Dordrecht en Drente. In 1871 betrok hij een atelier in Den Haag, waar hij een vooraanstaande rol in het kunstleven zou spelen. Met zijn stemmige, sfeervolle landschappen met vee wordt Mauve gerekend tot de Haagse School. (Bron: Rijksmuseum.nl)   Bronnen: Morgenrit langs het strand, 1876 Rijksmuseum Morgenrit studie Morgenrit studie