Startpagina
Boeken over Scheveningen
Scheveningen toen en nu
1945: puinruimen
Gesloopt na 1945
Hotel Dolfijn
Oranje Hotel
Palace Hotel
Palais de Danse
Paviljoen Theater
Grand Hotel
Hotel Château de la Mer
Seinpost complex
Savoy Hotel
Restaurant Lido
Hotel Rauch
Hotel Zeerust
Zeekant 30-34
Station Kurhaus Scheveningen
Gevers Deynootplein 42-56
Bowling Nederland
Circusgebouw
Hotel Alteburg
Hotel des Galeries
Gevers Deynootweg 77-91
Le Chalet
Hotel Jeanette
Hotel Americain
Hotel Pension de Greef
Gevers Deynootstraat etc.
Hotel Pension Central
(Ver)Nieuwbouw na 1945
Hotels
Carlton Beach Hotel
Europa Hotel
Kurhaus Hotel
Hotel Ibis
Badhotel
Appartementen
Zeekant-Gevers Deynootweg
Oranjeflats
Palaceappartementen
Kurhausappartementen
Grand Hotel Complex
Scheveningse Duyn
Zeekant 68-76
Mesdagduyn
Résidentie Seinpost
Résidence Savoy
Zeekant 37
Nieuw Soetenburgh
Residentie Zeerust
Bella Mare
Seinpostduin
Helena aan Zee
Gevers Deynootweg 126-130
Appartementen Leonardo da Vinci
Appartementen Zwolsestraat
Vermaak en winkelen
Circustheater
Holland Casino
Pathé Bioscoop
Palacepromenade
Dolfijn Bowling Scheveningen
Gevers Deynootplein
De Pier
Golfslagbad
Sea Life
Vitalizee
Boulevard
Strand
Strandattracties
Strandpaviljoens
Kantoren
North Sea Building
Sea View Office
Politiebureau
Parkeergarages
Parkeergarage N-Parklaan
Parkeergarage Zwolsestraat
Algemeen
Paviljoen Von Wied
De Badhuisweg
Zeewering na 1945
Strandmuur van boulevard
Kazemat in strandmuur
Vergeten bunkergangen
Bunkers Schuitenweg
Het kanon van Scheveningen
Kapers voor de kust
Kalhuis en Armenbrug
Vuurtoren Scheveningen
Scheveningse haven
Links
Contact
   

Van vuurbaak tot de vuurtoren van Scheveningen
 
Wanneer Scheveningen zijn eerste vuurbaak of vuurboet heeft gekregen, is niet bekend. Het oudste stuk, waarin van van een vuurboet gesproeken wordt is een keur van 13 februari 1531. Bij deze keur werden de stuurlieden verplicht aan de kerk te betalen voor het onderhoud van het vuur op het baken.
Rechts op het duin zijn de contouren te zien van de vuurbaak. In 1664 maakte Cornelis Elandts in opdracht van de Haagse bestuurders een kopie van een schilderij van een onbekende kunstenaar, dat in de Oude Kerk van Scheveningen hing. Het schilderij gaf een beeld van Scheveningen, toen nog Schevelinge of Schevelinck genoemd, van vóór de Allerheiligenvloed op 1 november 1570. De weg naar Den Haag was toen nog een zandweg door de duinen en Scheveningen dicht tegen het strand aan gebouwd. Zonder bescherming van duinen. De kustwering bestond uit houten palen, die niet bestand bleken tegen de verschrikkelijke storm.
De oudste afbeelding van een vuerboet of vuurbaak staat op een tekening van Johannes van Londerseel uit 1614. Links van het midden zijn de galgen te zien waar ter dood veroordeelden tentoongesteld werden. De kerk van Scheveningen staat dicht bij het strand en geeft een goed beeld van de vernietigende kracht van de storm van 1570. Boven op de rand van het duin staat de vuurbaak.
Drie mannen (vissers) in gesprek op een duin in 1625. Op de achtergrond links de vuurbaak. Op een hoger duin op de achtergrond midden twee figuren die richting zee (rechts) kijken, waarop een vijftal schepen. Een tekening mogelijk van Esaias van de Velde.
Boven op het duin staat de vuurbaak. Willem van Diest schilderde in 1646 het Schuitengat in Scheveningen met rechts op de voorgrond de visafslag op het strand. Rechts in het midden wordt een pink over palen op het strand getrokken. Rechts op de achtergrond is de kleine zeilwagen van Simon Stevin te zien. Links van het midden staat een man met een telescoop te kijken naar de schepen op zee.
Onder aan de vuurbaak tekende Paulus Constantijn la Fargue in 1770 de visafslag op het strand. De vuurbaak is een vierkante toren met een hekwerk bovenop en de lichttorentje. Links is een uitbouwsel te zien. Tot 1850 heeft de vuurbaak deze vorm gehad.
De oude Vuurbaak te Scheveningen van J.F. Valois in 1800 met op de achtergrond rechts de kop van de Keizerstraat. Rechts de toren van de Oude Kerk en links daarvan het Heerenlogement en Soetenburgh. Achter Soetenburgh is vaag nog de Seinpost zichtbaar.
De oude vuurbaak met een olielamp was geplaatst in 1807 was 23 meter hoog. Op last van de Marine was boven op de vuurbaak een grote 'lamptaren' geplaatst, waarin een lamp werd gevoed met olie. Het kolenvuur had afgedaan en was vervangen door olielicht. Links een tekening van A.W.H. Nolthenius de Man en rechts van een onbekende kunstenaar.
In 1850 werd een nieuwe vuurbaak gebouwd en verhoogd tot 29 meter. In de oude vuurbaak zaten 3 lampen en die werden in de nieuwe vervangen door één cata-dioptriek toestel. OP het dek van een gewoon zeeschip kon men op een afstand van 4 mijlen nog zien waar Scheveningen lag. Links een tekening van een onbekende kunstenaar en rechts van H.W. Last.
In 1875 kreeg Scheveningen zijn ijzeren vuurtoren, die 36 meter hoog was. Een radarwerk deed een zestienhoekig lenzencomplex om een stilstaand licht heendraaien; een halve minutt voor elk vlak, met afwisselen wit en rood licht. Het licht werd bediend door vijf lichtwachters, die onder toezicht stonden van een lichtopziener, die allen een vrije dienstwoning hadden in de onmiddellijke nabijheid van de vuurtoren. De schilder M.A. van Aken maakte in 1886 een aquarel van de nieuwe vuurtoren.
In 1880 schilderde Hednrik Willem Mesdag de vuurtoren vanaf het Seinpostduin op zijn Panorama van Mesdag.
Dorpsgezicht Scheveningen Vuurbaakstraat/Olieberg. Het schilderij van Cor Keus is in het bezit van Muzee Scheveningen. (Coll. Muzee, Scheveningen)
De vuurtoren met gebouwen en de trap in 1911. Na de storm in 1894 zijn de strandmuur en de duienen versterkt. Tot de haveningang loopt een echte boulevard.. In de verte het Wandelhoofd Wilhelmina en op de Zeekant de gedenknaald.
Een luchtfoto van de vuurtoren en omgeving in1923.
Op de luchtfoto uit 2000 is te zien hoe het gebied rond de vuurtoren en het Olieberg complex is volgebouwd.
 
Bronnen:
De Vuurtoren. Hfdst. XVII in Geschiedenis van Scheveningen door J.C. Vermaas
Hfdst. III: Hoe zag Scheveningen er oudtijds uit en hoe heeft het zich ontwikkeld in de loop der eeuwen?
Drie vissers in gesprek op een duin
Hollandse stranden in de Gouden Eeuw, Katwijks Museum, 2004
Johannes van Londerseel op Geheugen van Nederland
1815 Vuurbaak
1828 Vuurbaak
1840. De vuurbaak met olielamp, geplaatst in 1807, voor de verhoging van 1850
1855. De vuurbaak met nieuwe lantaarn, en na de verhoging (in 1850) met zes meter
Opstallen in de nabijheid van de Vuurtoren te Scheveningen. 1886
 
Foto's: Gemeentearchief Den Haag, met uitzondering van de foto's uit 2009.

De data bij de foto's en in de tekst zijn in het algemeen verzameld aan de hand informatie bij foto's in het Gemeente Archief en voor zover deze verder te vinden zijn op internet.
Mocht u nog aanvullingen of wijzigingen willen adviseren stuur dan een mailtje naar: