Terug naar Startpagina
Scheveningen
Scheveningen toen en nu
400 jaar Strandschilders
op Scheveningen
1600-1700
1700-1800
1800-1900 A t/m L
1800-1900 M t/m Z
1900-2000 A t/m L
1900-2000 M t/m Z
2000-heden
Muurschilderingen
Scheveningen op keramiek 1
Scheveningen op keramiek 2
Herdenkingspenningen
Panorama's Scheveningen
Huifkarren op Scheveningen
Zeeslagen bij Scheveningen
Het kanon van Scheveningen
Waarzegster op Scheveningen
Vertrek en aankomst Oranjes en Stuarts op Scheveningen
Vertrek Willem II, 1641
Vertrek Henrietta Maria, 1643
Vertrek Charles II, 1660
Aankomst Willem III, 1691
1642-1660
De Stuarts in Ballingschap
 
200 jaar Koninkrijk
De Franse Invasie
Vlucht 18 januari 1795
Vlucht Prinses
Vlucht Prins Willem V
Pink 'Johanna Hoogenraad'
1795-1813
Oranje in ballingschap
Terugkeer Oranje in 1813
30 november 1813
Herdenking in 1838
Herdenking in 1863
De Naald, 1865
Monument in 1869
Herdenking in 1888
Herdenking in 1913
Herdenking in 1938
Herdenking in 1963
Herdenking in 1988
Herdenking in 2013
 
Algemeen
Boeken over Scheveningen
Links
Over de Website
Contact
 
Wilt u op de hoogte blijven , laat dan hier uw e-mail adres achter.
Uw e-mail adres wordt alleen maar gebruikt om U op de hoogte te stellen van nieuws over plannen voor de herdenking
Mailinglijst
Aanmelden
Afmelden

Vul uw e-mail adres in:


   

BRONVERMELDING AFBEELDINGEN VAN YOUTUBE FILMPJES
 
De 'Oude Kerk' van Scheveningen sinds de 16e eeuw
Eeuwen lang was de 'Oude Kerk' van Scheveningen een baken voor de vissers en een middelpunt in het landschap voor kunstenaars, die de kust vereeuwigden.
Honderden jaren kwamen schilders uit Nederland en andere landen naar de kust van Scheveningen. Vooral in de 17e eeuw was de 'Oude Kerk' het centrum van hun werken. Ook in de eeuwen daarna was de kerk een belangrijk icoon van het vissersdorp Scheveningen.
In dit digitale pop-up museum ziet u an de hand van 86 schilderijen, aquarellen, tekeningen, litho's en etsen hoe de kunstenaars de kust en de 'Oude Kerk' van Scheveningen in beeld brachten.
 
1. Cornelis Elandts (1641-1687)
In 1664 maakte Cornelis Elandts in opdracht van de Haagse bestuurders een copie van een schilderij van een onbekende kunstenaar, dat in de Oude Kerk van Scheveningen hing. Het schilderij gaf een beeld van Scheveningen, toen nog Schevelinge of Schevelinck genoemd, van vóór de Allerheiligenvloed op 1 november 1570. De weg naar Den Haag was toen nog een zandweg door de duinen en Scheveningen dicht tegen het strand aan gebouwd. Zonder bescherming van duinen. De kustwering bestond uit houten palen, die niet bestand bleken tegen de verschrikkelijke storm. (Coll. Haags Historisch Museum)

2. Cornelis Verbeeck (ca. 1590-na 1637)
Het Haags Historisch Museum is in het bezit van dit werk dat mogelijk kan worden toegeschreven aan Cornelis Verbeeck. Op de prentbriefkaart van dit schilderij van het Haags Historisch Museum staat: Onbekende kunstenaar/ Aankomst van de eerste haringjagers te Scheveningen, ca 1618. (Coll. Haags Historisch Museum)

3. Hendrick Cornelisz. Vroom (1566-1640)
Het strand van Scheveningen, 1623.
De strandscène toont vissersboten, die terugkeren met hun vangst. Vissers dragen de vis in manden naar het strand, waar enkele goed-geklede burgers op hen wachten. Rechts komt een garnalenvisser met zijn net uit het water en op de achtergrond een oorlogsschip, dat de vissersschepen beschermde tegen piraten en aanvallen van de Spanjaarden. (Coll. Christies.com)

4. Maerten Fransz. van der Hulst, (1600-1645) schilderde in 1644 het vertrek van prins Willem II. (Coll. Schlossmuseum Schloss Friedenstein)

5. A(e)lbert Jacobszoon Cuyp (1620-1691)
Gezicht op Scheveningen vanuit het zuiden, ca. 1645. Albert Cuyp heeft een standpunt ingenomen, waardoor de zee niet zichtbaar is. Op de kerk is het Angelustorentje zichtbaar, dat in die tijd uniek was voor de kerk van Scheveningen. (Coll. Museum Boijmans-van Beuningen, Rotterdam).

6. A(e)lbert Jacobszoon Cuyp (1620-1691)
Gezicht op Scheveningen vanaf de Zeestraet (Scheveningseweg), ca. 1645. (Coll. Dordrechts Museum)

7. Willem van Diest (1610-1673)
In 1646 schilderde Willem van Diest de visafslag op het strand van Scheveningen. Rechts op de achtergrond is de toren van de Oude Kerk zichtbaar. Pinken komen door de branding aan land. Ook in 1646 werden honden uitgelaten op het strand. (Coll. Haags Historisch Museum).

8. Jan Josephsz. van Goyen (1596-1656)
De visafslag op het strand van Scheveningen,1646. (Coll. Museo Thyssen-Bornemisza, Madrid)

9. Willem Gillisz. Kool (1608-1666)
Het strand van Scheveningen met de 'Oude Kerk', 1646. (Coll. Lempertz, Keulen, Duitsland)

10. Hendrick de Meijer (ca. 1620-na 1689)
Strandgezicht bij Scheveningen met visverkopers, ca. 1650. (Particuliere Collectie).

11. Hendrick de Meijer (ca. 1620-na 1689)
De duinen bij Scheveningen met een koets, huifkarren en een nettenwagen. In de verte de toren van de 'Oude Kerk' van Scheveningen, ca. 1650. (Coll. Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Antwerpen)

12. Hendrick de Meijer (ca. 1620-na 1689)
Strandgezicht met visverkoop; op de achtergrond Scheveningen,ca. 1650. (Coll. Rkd.nl).

13. Jacob Esselens (1626-1687)
Een pink is op houten rollen op het strand getrokken. De vangst wordt rechts onderaan in beeld, verkocht. Via de Kerkwerf, de huidige Keizerstraat rijdt een koets met een vierspan ervoor naar het strand, 1651. (Bron: Hollandse stranden in de Gouden Eeuw, Katwijks Museum, 2004).

14. Egbert Lievensz van der Poel (1621-1664)
La Plage a Scheveningen - Het strand van Scheveningen, 1652. (Coll. Cornette de Saint-Cyr, Parijs)

15. Ludolf Leendertsz. de Jongh (1616-1679)
De pink is op het strand van Scheveningen getrokken en de vis ligt klaar voor de verkoop. In het midden van het beeld zijn enkele naakt badende figuren te zien, 1653. (Particuliere Collectie)

16. Willem Ormea (1611-1673) en Isaac Willaerts (1620 - 1693)
Strandscene met visserij werkzaamheden en een opslagruimte. Op de voorgrond een stilleven van vissen. Het schilderij is gedateerd: 1656 en is een verzonnen afbeelding, met achter het duin onmiskenbaar de 'Oude Kerk' van Scheveningen. (Coll. Mutualart.com)

17. Hendrick de Meijer (ca. 1620-na 1689)
Het vertrek van Charles II, koning van Engeland, uit Scheveningen op 2 juni 1660. (Coll. Rijksmuseum, Amsterdam). Op het strand heeft zich een grote mensenmassa verzameld. Links een stoet officieren te paard, voorafgegaan door herauten, op de achtergrond de gebouwen en de kerk van het dorp Scheveningen. Rechts een wagen met passagiers. Op het strand staat een rij kanonnen. (Coll. Rijksmuseum, Amsterdam)

18. Johannes Lingelbach (1622-1674)
Vertrek Charles II van Scheveningen. (Coll. Royalcollections.org.uk).

19. Anoniem
Het vertrek van Charles II van Scheveningen. (Coll. Royal Collection, London)
Tekst in de linten bovenaan het schilderij: 'Vertreck Carl Stuarts II Nach Engelandt Anno. 1660 Den 2 Junii'

20. Cornelis Beelt (circa 1630-1702)
Het vertrek van Charles II, koning van Engeland, vanuit Scheveningen op 2 juni 1660 naar Engeland. (Coll. Rijksmuseum, Amsterdam).

21. Cornelis Beelt (circa 1630-1702)
Elegant gezelschap op het strand van Scheveningen met in de verte de Engelse vloot, die Koning Charles II heeft opgehaald. (Coll. Soraya Cartategui Gallery, Madrid). De schaduwen worden langer en de Engelse vloot is nauwelijk meer zichtbaar. Het strand is leeggelopen. Bezoekers worden opgehaald met een huifkar, die toen gebruikt werd als een soort buslijn tussen het strand van Scheveningen en Den Haag.

22. Willem van de Velde de Jonge (1633-1707)
Het strand van Scheveningen. Rechts de Oude Kerk van Scheveningen. Een pink is met behulp van ronde houten palen op het strand getrokken. Een aantla pinken komt naar het strand om de vangst te lossen. De wagen met twee paarden ervoor heeft het wapen van Amsterdam op de achterkant. Adriaen van de Velde schilderde in 1659 vanaf hetzelfde standpunt een schilderij. Waarschijnlijk zijn de figuren, de huifkar en de paarden door Adriaen van de Velde geschilderd en de rest door zijn oudere broer Willem. Ook in 1660 stuurden burgers hun hond de zee in om een stok te halen.
(Coll. National Galeries Schotland, Edinburgh).

23. Salomon Jacobsz. van Ruysdael (1600-1670)
Gezicht op Scheveningen vanuit de duinen met reizigers op pad en de zee op de achtergrond, gesigneerd en gedateerd 'RuysDAEL 1663) . Het vissersdorp Scheveningen en het brede strand waren in de zomer een populaire plek voor inwoners van Den Haag. Het schilderij uit 1663 toont Scheveningen vanuit het zuid-oosten. In het centrum staat de "oude Kerk" met z'n typische Angelus-torentje. Bezoekers gaan te voet, te paard of in een wagen naar het strand. Vanaf de kerk zijn de daken van de huizen van de Keizerstraat te zien. (Coll. Christies.com).

24. Cornelis Beelt (circa 1630-1702)
Het strand van Scheveningen. Op de achtergrond de 'Oude Kerk" van Scheveningen met op de voorgrond de visafslag bij een tent, die in het duin is gebouwd. (Coll. Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Antwerpen)

25. Cornelis Beelt (circa 1630-1702)
Dorpsgezicht met visafslag op het strand van Scheveningen. Het schilderij is in het bezit van Muzee Scheveningen. (Coll. Muzee, Scheveningen)

26. Salomon Jacobsz. van Ruysdael (1600-1670)
Opvallend op dit schilderij uit 1665 is de toren van de "Oude Kerk" van Scheveningen. Op het schilderij uit 1663 van Ruysdael en veel schilderijen van andere schilders is de spits langer. Bij de kerk zijn enkele loslopende koeien geschilderd. Op de voorgrond zit een visverkoopster en in de verte staat de vuurbaak op een duintop. Pinken liggen op het strand en een huifkar is via het Schuitengat het strand opgereden. In het midden kijken drie ruiters naar de visafslag. (Coll. Philadelphia Museum of Art)

27. Klaes, Nicolaes, Claes Molenaer (ca. 1628-ca.1676)
Het strand van Scheveningen met vissers en de visafslag. Links is duidelijk de kerk te zien met de toren en een klein torentje op het schip van de kerk. Op het duin staat een paal, die gebruikt werd om vissers te laten zien waar ze konden landen op het strand. Rechts is de visafslag en links bij de hutjes wordt vis schoongemaakt. (Coll. Christies.com)

28. Thomas Heeremans (1641- tussen 1695 en 1702)
Dit schilderij van Thomas Heeremans staat bekend als: Vue de la plage de Katwick animées de pêcheurs, Tmans 1677 / Katwick. (Coll. Artcurial.com).
Maar de kerk van Katwijk had in de 17e eeuw een andere vorm, dan de kerk, die Heeremans heeft afgebeeld.

29. Thomas Heeremans (1641- tussen 1695 en 1702)
Ook op dit schilderij uit 1678 valt het gras op de duinen op. Er zijn nog meer mensen te zien, dan op het vorige schilderij. Veel pinken zijn terugekomen met verse vis en op verschillende plekken wordt deze verhandeld. Het standpunt van de schilder is iets dichterbij de kerk, dan in het vorige. (Coll. Douwesfineart.com)

30. Thomas Heeremans (1641- tussen 1695 en 1702))
Ook op dit schilderij uit 1686 is de kerk van Scheveningen goed te herkennen met op het middenstuk het karakteristieke Angelustorentje. Het is druk op het strand. (Coll. Lempertz.com)

31. Vrouwenspoelerij.
Een merkwaardige vorm van strandvermaak, die ongeveer tot het midden van de zeventiende eeuw in gebruik was, is wat Huygens noemt de 'vrouwenspoelerij'. Jonge geliefden gingen in de meimaand naar het strand. Als zij na een wandeling bij de vloedlijn aankwamen dan werd het meisje onverhoeds door haar minnaar opgetild en in de zee gedragen. Bij terugkeer op het droge volgde nog het 'duinafrollen' en een 'inzouting' met zand. Links een afbeelding van een onbekende tekenaar. In het midden een detail van een schilderij dat wordt toegeschreven aan Jan van Goyen en rechts een detail van een schilderij van Willem Kool. (Bron: Hollandse stranden in de Gouden Eeuw, Katwijks Museum, 2004)

32. Lucas Smout de Jonge (1671-1713)
Het strand van Scheveningen, ca. 1700. Het schilderij toont de terugkomst van de vissersschepen in de avondschemering. Op de voorgrond de visafslag. Rechts op de achtergrond de Oude Kerk van Scheveningen met daaronder, links het gebouw 'Nieuw Soetenburgh', dat in 1662 werd gebouwd voor Cornelis van Soetens en rechts het 'Heerenlogement'dat in 1665 werd gebouwd en later Hotel Zeerust werd. Links wordt een wagen, waarin een aantal strandbezoekers, door twee paarden uit de zee getrokken. Rechts vertrekt een huifkar richting Keizerstraat. (Coll. Galerie Atena, Parijs).

33. Lucas Smout de Jonge (1671-1713)
Het strand bij Scheveningen, ca. 1700. Rechts op de achtergrond de 'Oude Kerk' van Scheveningen. Links van de kerk, het gebouw 'Nieuw Soetenburgh', dat in 1662 werd gebouwd voor Cornelis van Soetens en rechts een muur van het 'Heerenlogement'dat in 1665 werd gebouwd en later Hotel Zeerust werd. Via de kop van de Keizerstraat rijden wagens met strandgasten naar zee toe. Rechts op de voorgrond de visafslag. Links wordt een bomschuit door zes paarden het strand opgetrokken. (Coll. Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Antwerpen).

34. Onbekende schilder
Kaping 1704: Representatie of lof basuyn op de wel uytgevoerde daad van Heer Constantijn van Sterrevelt Gezicht naar Scheveningse dorp met in de verte de kaping van de Nederlandse schepen door de Fransen. de kaping werd door een heldhaftige daad van admiraal Constantijn van Sterrevelt op 24 april 1704 is tegengehouden. (Coll. Rijksmuseum, Amsterdam)

35. Jacobus Stellingwerf (1667-1727)
Gezicht op het dorp Scheveningen vanuit het zuiden, 1709. (Coll. Haags Gemeentearchief)

36. Gerrit van Giessen (1692-1750)
Gerrit van Giessen maakte in 1729 een tekening van Scheveningen, met links op het duin het zomerhuis 'Nieuw-Soetenburgh" en rechts het 'Heerenlogement' Opvallend is rechts van het 'Heerenlogement' de inham in de duinen. De gravure is gemaakt naar een afbeelding van Gerrit van Giessen en laat het verschil zien tussen Scheveningen vóór en ná de Allerheiligenvloed van 1570. Van Giessen liet zich inspireren door de ets van Cornelis Elandts uit 1668. (Klik voor een groter formaat op de afbeelding). (Bron: Geheugenvannederland.nl)

37. Jan ten Compe (1713-1761)
Het Schuitengat in Scheveningen, door Jan ten Compe, 1751. Via het Schuitengat werden de pinken en later de bomschuiten in de winter met paardenkracht naar bovengetrokken. Via deze weg reden bezoekers in hun koetsen naar het strand. Rechts van het midden is het zomerverblijf Nieuw-Soetenburgh dat in 1662 voor Cornelis van Soetens werd gebouwd. Het ging vanaf 1691 vele keren over in andere handen en deed van 1850 tot 1853 dienst als sociëteitsgebouw van de Scheveningse reders. Daarna werd het door A.R. Rauch gesloopt, die er een hotel neerzette. Achter Nieuw-Soetenburgh is het dak te zien van het 'Heerenlogement', dat in 1665 werd gebouwd. Op het schip van de kerk staat geen Angelustorentje meer. Dat is waarschijnlijk bij een restauratie van het dak verwijderd. (Coll. Artnet.com)

38. Iven Besoet (1720-1769)
De kop van de Keizerstraat in 1755, met rechts de Oude Kerk. In het midden op het duin het huis Soetenburgh.
Op het schip van de kerk staat geen Angelustorentje meer. Dat is waarschijnlijk bij een restauratie van het dak verdwenen. Onder de ets staat de tekst:GEZICHT VAN SCHEVENINGE is opgedragen aan de in Den Haag gebooren Heere JACOB JAN, GRAAVE van WASSENAAR, Heere van OBDAM, weegens de Ridderschap van HOLLAND, gecommiteerde Raad ter Admiraliteit op de MAAZE. (Coll. Rijksmuseum, Amsterdam)

39. Paulus Constantijn Fargue (1729-1782) (kleur)
De Oude Kerk van Scheveningen. Schilderij van Paulus Constantijn la Fargue uit de 18e eeuw. (Coll. Haags Historisch Museum).

40. Paulus Constantijn Fargue (1729-1782)
Zicht op het Schuitengat in 1756 met centraal de 'Oude Kerk' van Scheveningen. Rechts in de verte zijn enkele pinken geland en op de voorgrond loopt een visvrouw met kind en vis in een mand op het hoofd. De man op de voorgrond neemt zijn pet af voor de voorname mannen op paarden. (Coll. Haags Gemeentearchief)

41. Aart Schouman (1710-1792)
Het houten bouwseltje dat lijkt te leunen tegen het rechterhuis is in werkelijkheid het toenmalige Kalhuis. Het was aan de voorzijde goeddeels open en het diende als wachthuisje voor diegenen die de stuurlieden van de visserspinken moesten assisteren bij het aanlanden op het strand. Scheveningen had toen nog geen haven. 's Nachts werden bij het aanlanden fakkels gehanteerd. De benaming Kalhuis voor dit wachthuisje is pas later, vermoedelijk in de 19de eeuw, ontstaan, 1777. (Coll. Haags Gemeentearchief)

42. Onbekende schilder
Gezicht van het Dorp Scheveningen aan het Strand, ca. 1780. (Bron: Geheugenvannederland.nl)

43. Reinier Vinkeles (1741-1816)
Vertrek van den Stadhouder Willem de V. van Scheveningen, op den 18den van Louwmaand 1795.
Over de Scheveningse weg reden achttien wagens met porselein, schilderijen, zilver, kunstvoorwerpen en kisten met goud naar het strand, om in de pinken te laden, die de stadhouder naar Engeland zouden begeleiden.
Bij de Kerkwerf gekomen, steeg de Prins met zijne Zoons uit de koets en begaf zich toen te voet naar het strand.
Tegenover de Vuurboet of den Vuurtoren lagen de pinken voor anker. Daar en op alle duinen in den omtrek was het zwart van menschen. De zee was op dat tijdstip zeer hoog. Gravure van Reinier Vinkeles (1741-1816) en Daniël Vrijdag (1765-1822) naar een tekening van Jan Bulthuis (1750-1801). (Coll. Rijksmuseum, Amsterdam).

44. Onbekende schilder
Volksfeest op Scheveningen ter ere van de verjaardag van Napoleon in 1811. Voor een grote afbeelding klik op het aquarel. Op het duin is in het midden de seininrichting getekend. Deze Têllégraaf of Ceijnpaal werd in 1799 op het hoogste duin geplaatst, dat daardoor de naam Seinpostduin krijgt. Naast het seintoestel stond het zomerverblijf Nieuw Soetenburg. Onder de Oude Kerk is het dak van het Kalhuis getekend en rechts het Heerenlogement. (Coll. Haags Gemeentearchief)

45. Jan Kamphuijsen of Kamphuijzen (1760-1841)
Landing Willem I te Scheveningen op 30 november 1813. Gravure 1813. (Coll. Haags Gemeentearchief)

46. Jean-Antoine Théodore de Gudin (1802-1880)
Het Scheveningse strand, 1844. Een 'vogelperspectief' van Scheveningen met de 'Oude Kerk' en op de achtergrond donkere onweerswolken. Rechts van de kerk staat in de verte het het 'heerenlogement' van de toenmalige eigenaar Habraken. Het is niet duidelijk of het gebouw vóór de kerk "Nieuw-Soetenburgh" is. (Coll. Pushkin Museum, Moskou).

47. Bartholomeus Johannes van Hove (1790-1880)
Een panorama van het oude dorp van Scheveningen. Links achter het duin, de Wassenaarsestraat. Op het duin staat de koepel van dominee Faassen de Heer. De koepel werd gebouwd in 1835. Vanaf 1857 was het in gebruik als het Café Bellevue en in 1889 werd de koepel afgebroken. Dit werk was ooit onderdeel van het grotere werk Gezicht op Den Haag vanuit het noordwesten wat door het gezicht op Scheveningen en 11 andere kleine panorama's van omliggende steden werd omlijst. (Coll. Haags Historisch Museum)

48. Carel Christiaan Anthony Last (1808-1876)
De Oude Kerk van Scheveningen. Gezicht in het centrum, met links de kerk schuin van voren gezien en op de achtergrond het begin van een drukke winkelstraat. Een kleurensteendruk naar een foto van Hille. (Bron: Dutchbooks.nl)

49. Hendrik Wilhelmus Last (1817-1873)
'Visschers' 'Pecheurs Scheveningen' Negentiende-eeuwse Scheveningse klederdracht. Op de voorgrond vissers, vissersvrouwen, kinderen en een lege hondenkar met twee liggende honden ervoor. Vrouw met een mand draagt een muts met daarop een vishoed, een halsdoek in een laaguitgesneden jak met korte mouwen onder een schoudermantel. Het schort opgenomen, een gestreepte rok en kousen met klompen. Links van haar een visser met een rondgerande hoed, stropje, een knielange jas en een lange broek. Rechts een zittende vrouw met een muts, gevoerde schoudermantel, hooggesloten jak en halflange mouwen. haar rok is opgeschort en haar kousen en muiltjes zijn te zien. Naast haar een jongen en een visser. De man draagt een ronde hoed met een stropje, borstrok en een korsjak met een mousloos vest. Hij heeft een kniebroek met schoenen en kousen aan. De liggende jongeman draagt, voor zover te zien, eveneens een ronde hoed met een korsjak en een kniebroek met kousen en schoenen. Op de achtergrond de Scheveningse kerk met vissers en vissersvrouwen. 1850. (Coll. Maritiemdigitaal.nl)

50. Charles of Karel Rochussen (1814-1894)
De renbaan te Scheveningen geopend op 3 augustus 1846. De molen, die op het schilderij van Moerenhout is te zien staat bij Charles Rochussen verborgen achter de tent van de hoofdtribune. De paarden zijn gestart. Achter de hoofdtribune staat een groep militare ruiters. Rechts tegen de rand van het schilderij, de tent van de hoofdtribune, die op het schilderij van Charles Rochussen de molen verbergt. De in Engelse stijl geschilderde slanke paarden van Moerenhout staan op de renbaan en worden gereed gemaakt voor de start van de race. In de verte is de Oude Kerk van Scheveningen te zien en de koepel van Seinpostduin. Onder het baldekijn met de 4 vlaggen erop, zit waarschijnlijk de koninklijke familie. (Coll. Rijksmuseum Amsterdam)

51. Charles of Karel Rochussen (1814-1894)
Zicht op Scheveningen met de Oude Kerk. vanaf de Schuitenweg, ca. 1850. Rechts zijn het zomnerverblijf Nieuw Soetenburgh en Hotel Zeerust te zien. Achter Hotel Zeerust zijn de contouren getekend van de villa die ooit bewoond werd door douairière Van Brinkhorst-Holmberg de Beckfelt. Op het duin staat de vuurtoren. (Bron: Members.virtualtourist.com)

52. Jan Gerard Smits (1823-1910)
De duinen bij de kop van de Keizerstraat, met links de Oude Kerk en rechts daarvan de topgevel van R.K. kerk van de H.Antonius Abt (aldaar 1834-1856); uiterst rechts nog de Vuurbaak. (Coll. Haags Gemeentearchief)

53. Gerardus Johannes Bos (1825-1898)
De Oude Kerk van Scheveningen aan het eind van de Keizerstraat in 1859. (Bron: Veiling.catawiki.nl)

54. Georg Michael Kurz (1815-1883)
Strandgezicht en de R.K. kerk van de H. Antonius Abt
Een niet correcte weergave van Scheveningen vanuit het zuiden. Achter de kerk de koepel van Faassen de Heer; op het duin l. drie gemsachtige geiten, 1859
Het gebouw van de R.K. kerk van de H. Antonius Abt was al in 1856 afgebroken. De ets van Kurz is getekend naar een oudere staalgravure van Ludwig Rohbock (ca. 1820 - ca. 1883). (Coll. Haags Gemeentearchief)

55. Carl Eduard Ahrendts (1822-1898)
Gezicht op het dorpje Scheveningen, met bomschuiten op het strand, 1860. (Coll. Simonis&Buunk, Ede)

56. Joseph Bles (1825-1875)
Om vanaf het einde van de Keizerstraat naar het water te komen moesten de deftige dames en heren uit Den Haag door het mulle zand lopen. In 1804 werd een planken vloer gelegd, waarover de badgasten naar het strand konden lopen. Aan het begin en het einde moesten de bezoekers een duit in de Armenbus doen. De Haagse kunstenaar Joseph Bles (1825-1875) schilderde de Armenbrug met enkele modieus geklede dames en een heer. De brug bleef tot 1877 in gebruik. Ezeltje rijden was in de 19e eeuw populair. Rechts is een deel van de witte gevel van hotel Zeerust te zien met het Badhuis van Maas. (Coll. Simonis&Buunk, Ede)

57. Jan Frederik van Deventer (1822-1896). (Broer van Willem Anthonie van Deventer)
De Oude Kerk van Scheveningen. (Coll. Sothebys.com).

58. Jan Gerard Smits (1823-1910)
Het uitgaan van de Oude Kerk op Scheveningen, 1860. Op het olieverfschilderij in de collectie van Muzee zijn kerkgangers te zien, gehuld in de Scheveningse dracht. Zij verlaten de kerk door de deur in de toren, die nu niet meer tijdens kerkdiensten wordt gebruikt. Rechts tegen de toren staat een waakhuisje, waar tot de ingebruikneming van de haven in 1904 de klinkers bij toerbeurt aanwezig waren. Het onderste gedeelte van de kerktoren is in 1860 nog wit gepleisterd. Het verlaten van de kerk werd zelden zo kleurrijk en karakteristiek weergegeven. (Coll. Muzee Scheveningen).

59. Carl Wilhelm Mieling (1815-1903)
Scheveningen, 1863. Het dorp Scheveningen vanuit het Noorden. Rechts op de achtergrond de oude Kerk en de koepel van Café Bellevue, links het dorp. Op de voorgrond de duinen. Rechts in het verschiet de Noordzee en een vissersboot met enkele wandelaars en een hond. (Coll. Universiteitsbibliotheek Leiden)

60. Jan Gerard Smits (1823-1910)
Het uitgaan van de Oude Kerk in Scheveningen in 1863. Deze nederlands-hervormde kerk dateert uit het eind van de 15e eeuw en de ongeveer dertig meter hoge toren uit het begin van de 16e. De kerk is in 1954 geheel gerestaureerd. Links van de kerk de Wassenaarsestraat en daarachter op het duin de koepel, die de Scheveningse predikant P. Faassen de Heer er in 1840 liet plaatsen en die in 1889 na bijna dertig jaar café Bellevue te zijn geweets, is afgebroken. (Coll. Haags Gemeentearchief).

61. Salomon Leonardus 'Samuel' Verveer (1813-1876)
Het strand van Scheveningen bij het ochtendgloren is een schilderij op karton van een anonieme schilder naar Petrus Gerardus Vertin. Het draagt de naam: "La plage de Scheveningue, village de pêcheurs". Het is al druk op het strand. Visopkopers wachten op de terugkomst van de schepen. Rechts de toren van de Oude Kerk en op het duin zijn vaag de contouren te zien van de koepel van Seinpostduin, het Paviljoen Von Wied, het Grand Hotel, het Stedelijk Badhuis en het Oranje Hotel. Voor een grote afbeelding klik op het schilderij. (Coll. Christies.com)

62. Andreas Achenbach (1815-1910)
Scheveningen, 1869 (Coll. Nationalgalerie der Staatlichen Museen zu Berlin)
Op veel van zijn reizen bezocht Andreas Achenbach het vissersdorp Scheveningen. Op dit schilderij legde hij een avondstemming bij heldere maan en donkere onweer wolken vast. Een groep mensen zit bij elkaar op het duin, de hoofden opzij vanwege de harde wind de over het strand waait.

63. Salomon Leonardus 'Samuel' Verveer (1813-1876)
Scheveningen vroeg in de ochtend, 1872. (Coll. Haags Historisch Museum)
De torenklok wijst vijf voor negen aan, kennelijk in de ochtend want de zon schijnt staat in het oosten, achter het losse en buiïge wolkendek. Een zuidwestenwind blaast netten en wasgoed droog. Het moet zomer zijn, want het gewas is groen.
We kijken vanaf het strand naar het dorp, met in het midden de weg over het duin naar de Oude Kerk. Het dorp steekt krachtig af tegen de bewolkte maar heldere lucht. Rechts vooraan liggen oude planken, manden en touwen, daarachter een paar hoog op het strand getrokken oude bomschuiten.

64. Thomas Bush Hardy, R.B.A. (1842-1897)
Gezicht op Scheveningen in 1874 vanuit het Noord-Oosten. In het midden de Oude Kerk en nettenboetsters op de voorgrond (Coll. Christies.com)

65. Onbekende tekenaars en schilders van Scheveningen in de 19e eeuw
Gezigt op de kerk. Kleurensteendruk ca 1880. Gezigt op de kerk met links en rechts wat huizen en op de voorgrond groepjes mensen en wat dieren. Voor de kerk rijden twee paardentrams in de richting van de Wassenaarsestraat. Voor een grote afbeelding klik op het schilderij. (Bron: Dutchbooks.nl)

66. Johannes Hermann Barend Koekkoek (1840-1912) Zee groet het land, 1888
De duinen en het strand van Scheveningen, olie op paneel 24 x 41,5 cm., gesigneerd l.o. en gedateerd 1888. (Coll. European Fine Art Centre, Gulpen)

67. Jhr. Mr. Johan Antonie (Antoni) de Jonge (1864-1927)
Gezicht op de Nederlands Hervormde Kerk van Scheveningen aan de Keizerstraat en op hotel Zeerust vanaf de boulevard. Links op de voorgrond een wandelaar. (Coll. Haags Gemeentearchief)

68. Aris Knikker (1887-1962)
Nieuwe Laantjes gezien richting Molenijserstraat in Scheveningen, 1910. (Coll. Haags Gemeentearchief)

69. Eduard Johannes Fredericus Houbolt (1885-1954)
De Jacob Pronkstraat gezien naar de Oude Kerk aan de Keizerstraat, 1915. (Coll. Haags Gemeentearchief)

70. Gijsbertus Martinus Wilhelmus Franciscus 'Martin' van Waning (1889-1972)
De Jacob Pronkstraat gezien naar de Oude Kerk aan de Keizerstraat, 1917. (Coll. Beekmansprenten.nl)

71. Eduard Johannes Fredericus Houbolt (1885-1954)
De Nieuwe Laantjes, vermoedelijk bij het Molenslop, 1920. (Coll. Haags Gemeentearchief)

72. Eduard Johannes Fredericus Houbolt (1885-1954)
Gezicht over de wijk Scheveningen vanaf het duin bij de Naald (Zeekant/Kompastraat) in oostelijke richting, met m. de Oude Kerk aan de Keizerstraat en in het verschiet l. de koepel van Seinpost, 1922. (Coll. Haags Gemeentearchief)

73. Eduard Johannes Fredericus Houbolt (1885-1954)
De afbraak van panden achter de Jacob Pronkstraat, met op de achtergrond de Oude Kerk aan de Keizerstraat, 1925. (Coll. Haags Gemeentearchief)

74. Dick Ket (1902-1940) , wrschl.
De Oude Kerk aan de Keizerstraat gezien van de trap bij het eindpunt van tramlijn 11 aan de Strandweg, over de Jacob Pronkstraat, 1925. (Coll. Haags Gemeentearchief)

75. Dick Ket (1902-1940)
De 'Oude Kerk' te Scheveningen, 1926. (Coll. Sothebys.com)

76. Willem Frederik Dupont (1908-1988)
Versperringen in de Keizerstraat, links en rechts bunkers, op de achtgrond de Oude kerk. N.H. Kerk, 1945. (Coll. Haags Gemeentearchief)

77. Willem Frederik Dupont (1908-1988)
Keizerstraat te Scheveningen tijdens WOII, voorjaar 1945. (Coll. Haags Gemeentearchief)

78. Borgert Carolus van Ettinger (1916-1991)
Gezicht op de Oude Kerk in de Keizerstraat te Scheveningen. (Bron: Verzamelaarsnet.nl)

79. Onbekende schilder, geb.
De noordzijde van de Oude Kerk aan de Keizerstraat na de restauratie van 1958-1959.
Onbekend, 1960. (Coll. Haags Gemeentearchief)

80. Paul Kerrebijn p.kerrebijn@wxs.nl
De Keizerstraat gezien naar de Oude Kerk, 1980. (Coll. Haags Gemeentearchief)

81. Joop Polder, (geb. 1939)
De kop van de Keizerstraat, links het voormalige hotel Rauch. Rechts het voormalige hotel Zeerust, gezien vanachter een strandmuur, 1983. (Coll.Haags Gemeentearchief)

82. Anneloes Groot, (geb. 1955)
Zicht op de 'Oude Kerk' van Scheveningen, 1988. (Coll. Anneloesgroot.nl)

83. Janny Volkerts-Verheuvel, (geb. 1948)
Scheveningse vrouw, 1991. (Coll. Jannyvolkerts-verheuvel.nl)

84. Anneloes Groot, (geb. 1955)
De 'Oude Kerk' van Scheveningen gezien vanaf de kop van de Keizerstraat, 2000. (Coll. Boulevard Hotel, Scheveningen)

85. Ardi Brouwer, (geb. 1960)
De Zeekant gezien vanaf de Boulevard. De trap in de betonnen Zeewering komt uit bij het Monument voor de Scheveningse Vissersvrouw. Links het flatgebouw Nieuw Soetenburgh. Rechts het voormalige Hotel Zeerust, 2005. (Coll. Beeldbank Haags Gemeentearchief)

86. Anneloes Groot, (geb. 1955)
De Keizerstraat met de 'Oude Kerk' in Scheveningen, 2007. (Coll. Anneloesgroot.nl)
 
Muziek/Music
Fluidscape 30:21, Kevin MacLeod, Ambient | Rustig
Fluidscape van Kevin MacLeod is gelicentieerd onder een Creative Commons Attribution-licentie (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/)
Bron: http://incompetech.com/music/royalty-free/index.html?isrc=USUAN1100393
Artiest: http://incompetech.com/