|
|
|
|
De vlucht uit
Engeland van Prinses Henrietta Anne Stuart in 1646 |
|
Henriëtta Anne van Engeland (Exeter,
16 juni 1644 - Saint-Cloud, 30 juni 1670) was de jongste dochter van de Engelse koning
Karel I en diens vrouw koningin Henriëtta Maria van Frankrijk. Op het moment
dat Henriëtta werd geboren bereikte de Engelse Burgeroorlog een hoogtepunt.
In 1661 trouwde Henriëtta met de hertog van Orléans. Ze stond in Frankrijk
bekend als Henriette d'Angleterre, in de familie werd ze liefkozend Minette genoemd.
Prinses Henriëtta werd geboren op het Bedford House te Exeter, in het zuiden
van Engeland. Twee weken na haar geboorte vluchtte haar moeder, de koningin, uit
Engeland en liet Henriëtta achter bij Anne Villiers, Countess of Morton in die
tijd bekend als Lady Dalkeith.
Haar vader Charles I zag Henrietta voor het eerst op 26 juli. Voor zijn aankomst
had de koning de opdracht gegeven haar volgens de gebruiken in de Kerk van Engeland
te dopen en zij werd op 21 juli Henrietta gedoopt in de Kathedraal van Exeter.
Henrietta werd naar het Oatlands Paleis buiten London gebracht, waar de prinses en
haar huishouden 3 maanden woonden tot hun vlucht in juni 1646.
Henriette Anne ("Anne" werd bij haar naam gevoegd toen ze werd gedoopt
in Parijs, en daarmee toetrad tot de Rooms-katholieke Kerk) werd pas met haar moeder
herenigd toen ze twee jaar oud was. In 1649 werd Henriëtta's vader, Karel I,
onthoofd en Engeland werd een republiek onder Oliver Cromwell. Henriëtta's moeder
vluchtte naar Frankrijk, waar ze haar intrek nam aan het Franse Hof. Ze werd hartelijk
ontvangen door haar neef Lodewijk XIV. Henriëtta werd opgevoed aan het Franse
Hof. (Bron: Wikipedia.org) |
Rechts: Henriette Anne Stuart, Duchesse
d'Orléans, 'Madame', dochter van Charles I en Henrietta Maria, zuster van
Charles II en vrouw van Philippe d'Orléans. (Bron: Versailles.co.uk) |
|
In 1644 was de laatste dochter Henrietta
in Exeter geboren en in handen van de gouvernante Lady Dalkeith achtergelaten.
In 1646 wilde het Parlement ook de jongste dochter Henrietta in het St. James Palace
onderbrengen.
Maar in de nacht van 24 juli 1646 verkleedde Lady Dalkeith zich als bedelares met
eeen stuk opgerolde stof onder haar kleding omeen bochel na te bootsen. Zij wekte
Henriette en kleedde haar als een bedelaars jongetje. De trouwe bediende, Thomas
Lambert, verkleedde zich om de indruk te wekken, dat hij de vader was van het gezelschap
en een meid, Elinor Dyke, ging met hen mee, waarschijnlijk om de prinses te helpen.
Ze vertrokken te voet met Prinses Henriette op de rug van Lady Dalkeith.
Het lijkt erop, dat ze de hele tocht van 95 mijl tussen Oatland en Dover hebben gelopen
met Lady Dalkeith, die de hele tijd de Prinses droeg. Sir John, die ook verkleedt
was, liep een stuk achter hen, zodat hij ze altijd kon zien en te hulp kon komen
als het nodig zou zijn.
Prinses
Henrietta, die een kleine kletsmajoor was, hielp de anderen niet omdat ze voortdurend
tegen iedereen riep: "Ik ben geen jongetje, maar een Prinses".
Toch kwamen ze zonder incidenten in Dover aan en vertrokken naar Calais. Toen ze
in Frankrijk waren aangekomen schreef Lady Dalkeith een brief naar Koningin Henrietta
Maria, die een rijtuig stuurde om hen op te halen en naar St. Germain in veiligheid
te brengen. (Bron: Madameguillotine.org.uk) |
Links: Lady Dalkeith's Journey to
Dover Boekillustratie van Justice Ford en rechts: Portret van Anne Villiers, Gravin
van Morton en Lady Dalkeith (1610-1654) van Theodore Roussel (Bron: Wikipedia.org) |
|
|
Links: Princes Henrietta Anne Stuart
(1644ń1670), Gravin van Orléans ("Minette") met Cupido. (Coll. BBC.co.uk)
Rechts: Henrietta Anne "Minette" Stuart door Sir Peter Lely (1618-1680)
(Bron: Loyaltybindsme.org). (Klik voor een groter formaat op de afbeelding) |
|
Toen Henriëtta 17 jaar werd
trouwde ze met haar neef, Filips I, Hertog van Orléans. Filips was de jongste
zoon van koning Lodewijk XIII en de enige broer van Lodewijk XIV, op dat moment de
koning. De twee trouwden in de Koninklijke Kapel te Parijs op 31 maart 1661. Het
huwelijk was een grote mislukking en Henriëtta's man gaf de voorkeur aan mooie
mannen, die de strijd met Henriëtta aangingen om macht. Er gingen in die tijd
vele roddels door de paleisgangen, dat Henriëtta een relatie zou hebben met
haar zwager, Lodewijk XIV. Henriëtta had veel invloed bij de koning en gebruikte
deze invloed om de favoriete mannen van haar man te verbannen van het Hof. Die mannen
beraamden een plan om Henriëtta van het Hof te verwijderen. (Bron: Wikipedia.org) |
|
Van links naar rechts: De tante van
Louis XIV Koningin Henriette Maria van Engeland, zijn broer Philippe de Hertig van
Orleans, de dichter van de hertog Marie-Louise van Orleans, Henrietta-Anne Stuart;
de Koningin-moeder, Anne van Oostenrijk; drie dochters van Gaston d'Orléans;
Louis XIV; de Dauphin Louis; Queen Marie-Thérèse; la Grande Mademoiselle.
(Bron: Wikipedia.org). (Klik voor een groter formaat op de afbeelding) |
|
Henriëtte Anne Stuart (geb. 1644), dochter
van de onthoofde Engelse koning Karel I en Henriëtte Maria van Bourbon, wordt
in 1661 uitgehuwelijkt aan Philippe, hertog van Orléans, de broer van Lodewijk
XIV. Zij en haar man gaan deel uitmaken van het schitterende hof van de zonnekoning.
Lodewijk is erg ingenomen met zijn schoonzusje, die zo gracieus menuetten met hem
weet te dansen en meer in haar mars heeft dan haar verwijfde man, die alleen belangstelling
heeft voor juwelen en mooie kleren. Henriëtte Anne richt haar interesse op de
intellectuele elite van het hof en na enige jaren kan ze Molière, Racine en
Madame de La Fayette tot haar vriendenkring rekenen.
Henriëtte Anne is helemaal op haar plaats aan het hof. Ze raakt alleen iets
te vaak verstrikt in de vele hofintriges en machtspelletjes. Madame de La Fayette
schrijft dat haar vriendin de vriendelijkheid zelve is en behept met een grote charme.
Alleen haar jaloerse echtgenoot kan geen goed woord voor haar vinden. Hij luistert
slechts naar zijn minnaar ėle Chevalierķ, die hem tegen haar opstookt. Het hofleven
en de politieke situatie beschrijft Henriette Anne in brieven aan haar geliefde broer
Karel II, die in 1660 de Engelse troon heroverde. Hij, op zijn beurt, houdt haar
op de hoogte van wat er in Engeland gaande is.
Lodewijk en Karel gebruiken Henriette Anne als pion in het diplomatieke spel om te
komen tot een alliantie.
In 1670 maakt zij een reis naar Engeland om het verdrag van Dover tussen Engeland
en Frankrijk te laten bekrachtigen, dat zij heeft helpen voorbereiden en dat de aanval
in 1672 op de Republiek der Nederlanden mogelijk zal maken. Kort daarna sterft zij
heel plotseling in haar paleis St. Cloud. Zij is dan zesentwintig jaar oud, volgens
boze tongen vergiftigd, maar het bewijs daarvan is nooit geleverd. (Bron: Diverse
online boekhandels) |
|
Het
(Geheim) Verdrag van Dover (ook Traktaat van Dover) was een geheim verdrag dat in
1670 tussen Karel II van Engeland en Lodewijk XIV van Frankrijk werd afgesloten.
Karel beloofde hierbij zichzelf en Engeland te bekeren tot het katholicisme en de
Triple Alliance, het bondgenootschap met Zweden en de Republiek der Zeven Verenigde
Nederlanden, te verlaten. Engeland zou dan bondgenoot van Frankrijk worden in zijn
oorlog met de Nederlandse republiek.
Lodewijk, van zijn kant, beloofde Karel voldoende financiële middelen om minder
afhankelijk te worden van het Engelse parlement, en militaire steun in de vorm van
een legermacht van 6000 man, mocht het tot een intern verzet komen.
Engeland werd door dit verdrag betrokken in de Hollandse Oorlog en verklaarde op
28 maart 1672 de oorlog aan de Nederlandse republiek. Op 19 februari 1674 trok Engeland
zich, omwille van binnenlandse politieke problemen, uit de strijd terug. De Fransen
wisten, zonder Engelse steun, de Slag bij Kassel te winnen.
Later kwam Engeland definitief terug op zijn beloftes en steunde de Nederlanders
opnieuw in hun strijd tegen Frankrijk. (Bron: Wikipedia.org)
Links: Charles II ontmoet Henriette Anne in 1670 in Dover (Bron: Gogsmsite.net).
(Klik voor een groter formaat op de afbeelding) |
|
Bronnen: |
Henriëtta Anne van Engeland op
Wikipedia |
Princess Henrietta
of England |
Lady Dalkeith's
Journey to Dover |
Lady Dalkeith |
Princess Henrietta
Anne Stuart French school |
Henrietta Anne "Minette" Stuart
door Sir Peter Lely |
Louis XIV en de
Koninklijke familie |
Charles II ontmoet Henriette Anne in
1670 |
Het (Geheim) Verdrag van Dover |
|
|
|
|